Alle reacties

Saai. Erg saai. De zaal zat vol. Alleen een handje vol mensen kon er om lachen. En de kans is groot dat alleen dat handje vol mensen naar zijn volgende voorstelling gaat. Erg frappant. Want zijn vorige show was wel amusant. Toen zat de zaal ook vol en lachten we allemaal uit volle borst mee.

Bij “vanaf nu heet je Pjotr” 2013? was de voorstelling voor mij een teleurstelling. Comfortzone kon mij in het geheel niet pakken. Helaas hadden veel willekeurige bezoekers die mening, bleek later in het theatercafe. Berlin & ragazze-kwartet: breng mij in vervoering, verwondering en laat mij huilen. Dat kunnen jullie. Ik blijf jullie volgen ;-)

Heb de voorstelling nog niet gezien. Dat gaat nog gebeuren in ‘mijn’ Theater Kikker. Maar vraag me wel af hoe relevant het is dat Mark Rietman spreekt van een ‘jonge recensent’. Pas als je 50 bent ofzo, kun je oordelen? Afijn, ik ben onverminderd nieuwsgierig!

Tatta’s be like….

Daar gebeurde iets magisch vanavond in Theater aan de Slinger in Houten: wat een mooie voorstelling, altijd gaat de zaal staan tijdens het applaus, dus hoe geef je dan nog een echte staande ovatie? Nou, door hard te blijven klappen en te blijven staan en door na het lange applaus weer te gaan zitten zonder dat er iemand de zaal uit ging!
Naast het zeer indrukwekkende onderwerp speelde hij echt fantastisch!

Ik zou graag de achtergrondmuziek willen weten van npo 2 kunstuur
op zondag 11 0ktober j.l. Het ging over de schilder Whistler. Volgens mij heb ik deze muziek gehoord eind jaren negentig in museum te Souillac (Dordogne)
Met vriendelijke groet

(naar mijn meing)
Als u goed had opgelet waren vele (bovengenoemde) thema’s van dit stuk wel degelijk in de voorstelling verwerkt, al moet men er iets meer moeite voor doen om ze te achterhalen. Uw recensie gaat voor 3/4 over uw eigen interpretatie vs die van Maren, ik sluit mij bij dhr. Rietman aan als het om het ego van de recensent gaat. Hiermee ontdoet u zich van een hoop associaties die ik wel degelijk had bij het zien van deze voorstelling.

Misschien was t waardevol geweest van u als jonge recensent om Maren’s andere ontmoetingen met ibsen, Nora bijv, en ander eerder werk van haar, te betrekken in uw recensie. Zij als jonge maker. Was denk ik waardevoller geweest dan nuhr uw totaal private ibsen opvattingen te debiteren. Recenseren combi van ego en altro. Groet m Rietman

Een keer zeker te weinig voor een stad als Rotterdam waarvoor Erasmus zo,n handelsmerk is

Jammer dat u waarschijnlijk niet naar de “1953 de musical” ,ook van Van Hoorne, bent geweest. Dan had u musical in het kwadraat gezien die in het rijtje van The Phantom en Les Miserable past. Een echte musical dus. In dat geval had u wel anders naar Van Hoorne gekeken. Zonder enig kapitaal zo’n musical neerzetten voor een zeer lage toegangsprijs toont wel lef. Nog meer lef als waar u hier om vraagt. Helaas wordt lef niet altijd gewaardeerd en moest deze schitterende musical veel te vroeg stoppen. Dus meneer Henri Drost, ik raad u aan voortaan vooraf wat dieper en breder in de materie te kijken als u een recensie schrijft.

zo verdiend die ridderorde lieve luc ! voor een lange loopbaan en voor jouw ongelofelijke doorzettingsvermogen de afgelopen 3 jaar.
met dierbare herinnering aan jouw prachtige performances tijdens mijn openingen. in vriendschap en dank, th

Wat een fijne waardering voor dit boegbeeld van de mime! Ik zag Luc helaas slechts eenmaal, in ‘Stillen’ van Lotte van den Berg, maar z’n staat van dienst spreekt voor zich.

Dit lijkt mij wel een mooi toneeelstuk voor een vrouwendag . Maar hoe kan ik het lezen ?
Of zal dat nu niet meer aans preken ,of is er nog iets actuelers wat succes maakt nederland ?
Vriendelijke groet Bonny

Ik geloof dat het ‘De Theatertroep’ is, niet ‘Theatergroep’

Allereerst: dank voor de uitgebreide reactie. Ik vind het natuurlijk niet leuk de les gelezen te worden maar het levert beslist een boeiende discussie op.

Als ik de kritiek van Nina en Dries samenvat staat hier: “de recensent spreekt ons taaltje niet”. Dat klopt. Maar vervolgens wordt daaruit geconcludeerd: “de recensent gaat blijkbaar nooit naar performance / weet niet waar hij het over heeft”. En dat klopt niet. Ik ga inderdaad niet elke week of maand naar performance, maar ik volg vrij consequent kunstvormen die buiten disciplinaire scheidslijnen vallen en ben vijf jaar nadat ik mezelf tot ‘recensent interdisciplinair’ heb gebombardeerd nog steeds de enige die daar structureel op reflecteert. Dus ja, ik kom wel eens vaker op Spring Festival, Something Raw en bij Het Veem.

Alleen brengt die instelling wel met zich mee dat ik niet altijd geduld heb voor conventies binnen subgenres. Of dat nou gecompliceerde compositietechnieken zijn in de Nieuwe Muziek of technische vernuftigheden in de digitale kunst. (Zie hier een eerder kwade reactie: motherboard.vice.com/nl/read/zijn-nerds-de-nieuwe-avant-garde-van-de-kunst op een helemaal niet zo negatief stuk van mij: http://www.muziekvan.nu/content/digitale-kloof)

Dries schrijft: “Waardoor elke generatie toeschouwers en critici zich opnieuw een alfabet eigen moet maken. En dat lukt enkel door veel, zeer veel te gaan kijken en over dit kijken onderling te communiceren.” Sorry, maar het theater is geen vrijmetselaarsloge!

Het hele essay van Susan Sontag dat Dries aanhaalt is juist tegen het zoeken naar diepere betekenissen, ten faveure van een ‘erotics of art’. Het is inderdaad fijner om te schrijven over dingen waar je echt van houdt. Maar van avantgarde-kunst houden betekent ook door een hoop verveling heen zitten. En soms moet je daar eerlijk over zijn. (Ik had het mezelf makkelijker gemaakt als ik een brave drie sterren had gegeven en het negatief beladen woord ‘holbewoner’ had weggelaten.)

Interessante conversatie. Dank Nina om ze te provoceren.
Floris schrijft: ‘Hoeveel valt er nu te interpreteren aan Nadita?’. Nina maakt daar: ‘Hoe valt Nadita nu te interpreteren?’ van. En ik zou de zin laten muteren naar: ‘Hoe interpreteren?’.

Persoonlijk vind ik het helemaal geen probleem dat een recensent een voorstelling niet goed vindt. Ook als de voorstelling niet veel volk trekt. Ik vind dat zelf niets ter zake doen. Enerzijds omdat kunstkritiek geen instrument is om volle zalen te trekken, daarvoor dienen de communicatiediensten van de desbetreffende huizen. Anderzijds omdat ‘veel volk’ een non-kwalificatie is en hoewel de maatstaf der dingen in kwantificatie-meten-is-weten-Nederland-gidsland, zou het Nederlandse kunstenveld sieren mocht daar wat fundamentelere kritiek op geformuleerd worden en vanuit cultuurjournalistiek verzet rond georganiseerd (i.p.v. het holle beleid te echoën).

Wat ik wel pijnlijker vind is een recensent lezen die struikelt over woorden, nauwelijks een gepaste vocabulaire bij elkaar schraapt, moeite heeft om de voorstelling in een langere internationale performance traditie te plaatsen, … Pas op, twijfel is een kostbaar goed en het niet-weten is, wanneer spaarzaam gedoseerd, een handig instrument. Toch kan men van een recensent verwachten over een expertise te beschikken om dan spelend met verschillende taalregisters zo te schrijven dat zowel een breed publiek bepaald werk inzichtelijker wordt gemaakt als een bepaald publiek breed gedragen inzichten uitgedaagd ziet.

Hoe interpreteren? Hoe een hedendaagse performance interpreteren wanneer er geen agressie in schuilt en de borsten en billen geen erotiek suggereren? Daar valt gelukkig geen sluitend antwoord op te geven. Recensies en kritiek zijn, gelukkig, subjectief en vanuit een bepaald standpunt geschreven. En dat bedoel ik niet eens relativistisch. Wat ik wel geleerd heb door het lezen van het boek ‘Through the back’ van de dramaturg Jeroen Peeters is dat het toeschouwerschap een onderschatte praktijk is. Ook van die praktijk kunnen we spreken van geletterdheid. Toen ik op mijn twaalf jaar voor de eerste keer ‘de gebroeders karamazov’ las, had ik misschien maar een honderste begrepen van toen ik die vijf jaar later nog eens ter hande nam. Performance en dans zijn een levende kunstvorm. Waardoor elke generatie toeschouwers en critici zich opnieuw een alfabet eigen moet maken. En dat lukt enkel door veel, zeer veel te gaan kijken en over dit kijken onderling te communiceren. Patronen worden zichtbaar, codes ontmaskerd, tendensen ontward, geschiedenissen vervalst, een woordenschat aangelegd en gedachten gearticuleerd.

Hier de link naar het boek:
http://sarma.be/pages/Through_the_Back

Een blik vanuit België op een Nederlands fenomeen. Internationaal performance werk en hedendaagse dans worden absoluut gemarginaliseerd in Nederland. Dat is jammer. In Amsterdam alleen al zijn er gereputeerde opleidingen (mime, sndo, mdt, das arts, rijksacademie, master of choreography, rietveld,…) die vele studenten kennen met doorstroming naar een rijk internationaal circuit. Enkel in eigen land verschrompelt de scene van druif naar rozijn. Vandaar wel mijn appreciatie, ondanks de onthutsende ongearticuleerdheid, voor de recensie. Maar het zou de recensent nog meer verschonen, mocht hij dit schromelijk onderbelichte circuit blijven volgen. Blijven gaan naar de weinige plekken die een degelijke internationale programmatie uitdragen: Spring Festival, Veem, de Keuze, Noorderzon, Something Raw,… En zo de belangrijke taak op zich nemen om een vocabulaire te ontdekken voor een nieuwe generatie van kijkers en makers.

Een quote van Susan Sontag uit ‘against interpretation’:
“It was from a weekly visit to the cinema that you learned (or tried to learn) how to strut, to smoke, to kiss, to fight, to grieve. Movies gave you tips about how to be attractive (…). But whatever you took home from the movies was only part of the larger experience of losing yourself in faces, in lives that were not yours – which is the more inclusive form of desire embodied in the movie experience. The strongest experience was simply to surrender to, to be transported by, what was on the screen”

Ik had ook liever geen beoordeling in sterren voor deze voorstelling gegeven: het is nooit leuk om negatief te zijn en al helemaal niet als het iets is waar niet veel mensen uit zichzelf naar toe gaan. Maar het is wel zo dat een onderliggend concept of diepere vraagstelling nog niet een goede voorstelling maakt. Vijf jaar geleden heb ik van Alma ‘A Talk’ gezien op Something Raw en daarin was een verwante thematiek veel helderder uitgewerkt; het ietwat silly polyglotte slotliedje zit nog steeds in mijn hoofd. (Al geloof ik dat ik het hier verkeerd citeer: http://florisotto.blogspot.nl/2011/02/something-raw-2011-3-rituelen.html)

Ah, dank voor je reactie. En, nee, ik hoop ook niet de arrogantie uit te stralen de recensent te kunnen zeggen waar de voorstelling over gaat.
Het lijkt me geen eenvoudige taak hier toegankelijk over te schrijven.

Ik begeef me misschien een beetje op glad ijs als ik zeg dat ik denk dat -als je met een andere bril kijkt – deze thema’s wel degelijk helder door Söderberg worden opgeworpen.
Ik denk echt dat het probleem zit in het kijkkader. Dat je komt met een representatie-kader (holbewoner, oertaal, schuchter kind) en het ‘performance-kader’ laat liggen, terwijl het in deze context opereert. Een beetje alsof je met een tennisracket meedoet aan een pingpongwedstrijd. Het mist net de regels van het spel.
Tegelijkertijd zijn die regels van dat spel misschien nog te weinig gemeengoed en ligt daar ook nog een kans (niet per sé een taak) voor de scene zelf.

Tja, dat is dan zeer spijtig. Laten we zeggen dat het duidelijk is dat de voorstelling een link legt tussen beweging en klank, maar dat het minder duidelijk is dat daarin voornoemde interessante thema’s en vragen aan de orde komen. Voor de toeschouwer is dat namelijk gissen of hineininterpretieren. Je kunt moeilijk de recensent verwijten dat hij/zij niet ziet waar de voorstelling ‘écht’ over gaat. Maar desondanks, dank voor je toelichting.

Alma Söderberg treedt internationaal op in het performance circuit. Het zou om over zo’n werk te kunnen schrijven en dit voor een groter publiek te kunnen ontsluiten, waardevol zijn als iemand zich een beetje heeft ondergedompeld in dat hoe er in dat circuit over zulk werk wordt geschreven. Als de recensent niét die achtergrond heeft, hoeft dat nog niet per se een probleem te vormen. Maar dan vind ik het ingewikkeld dat deze recensie niet precies beschrijft wat er aan de hand is met die weinige ingrediënten die Söderberg gebruikt. Stem, beweging, lichaam, ruimte, ritme.

In deze voorstelling is het aardige dat het gaat over hoe een klank een beweging ‘kleurt’ en een beweging een klank. Elke beweging gaat gepaard met een ánder geluid. Of zou je kunnen zeggen dat de geluiden gearticuleerd worden door beweging? Wat doet geluid met je ervaring van beweging en beweging met je ervaring van geluid? Persoonlijk zag ik nog meer interessante onderwerpen in deze voorstelling.

Ik ben blij dat Solleveld afsluit met de vraag ‘Hoe valt Nadita nu te interpreteren?’. Hij heeft zich er niet makkelijk vanaf willen maken. Maar als er zo weinig kennis is over dit werk, dan zal dit vertalingsprobleem zich blijven voordoen bij meer ‘die opgeleid zijn aan SNDO, dat mag duidelijk zijn.’ En dat is een gemiste kans voor dit interessante veld.