Een jongleernummer met uiensoep, een burlesque act met panna cotta of abstracte dans met romige artisjokkensoep; bij dinnershows komen kunst en culi samen. Dinnershows hebben een reputatie als de onderkant van de live entertainment-markt, maar tegenwoordig experimenteren ook gesubsidieerde instellingen met de vorm. Theatermaker ging op onderzoek.
HET ILLEGALE KERSTCIRCUS
Spreekstalmeester Dave van der Wal, in rode jas met blauwe glimmers, probeert het publiek van Circusstad Festival naar binnen te lokken. Daar staat een dj in glitterjas plaatjes te draaien. Het is half mei en op het ronde plateau begint zo het Illegale Kerstcircus op het Circusstad Festival Rotterdam.
De show heeft zijn naam te danken aan de acts die circusartiesten ’s avonds aan elkaar in hun woonwagens laten zien, acts die vaak buiten hun discipline liggen. Mijn buurman trekt de conclusie: ‘Dat zal wel iets met porno zijn.’
Terwijl wij een helder uiensoepje in een plastic bakje krijgen, betreedt Milan Seegers het podium. Zijn act is geïnspireerd op het model Dolfina, die eerder de cover van de Voguesierde: de ogen fel en kleurrijk opgemaakt, zijn jongleerballen zitten in een clutch en hij doet een korte, indrukwekkende catwalk routine. Wat vooral opvalt is zijn focus. Als hij de ballen laat vallen kijkt hij zelfverzekerd het publiek in. Ringmaster Dave praat de acts aan elkaar en benadrukt dat deze avond zwaar illegaal is. Deze dinnershow is een plek waar jonge circusartiesten nieuwe acts kunnen uitproberen.
Tijdens de volgende gang – een couscoussalade met noten, kikkererwten, wat groenten en feta (voor de vleeseters zitten er worstjes bij)spreekt artistiek leider Maaike van Langen haar wens voor het werkveld uit: ‘Een plek waar jonge circusartiesten eigen voorstellingen kunnen maken.’ Er volgt een tweede jongleeract, met aansluitend een deel publiekparticipatie en het dessert: appelgebak met rood fruit.
CIRQUE DU BURLESQUE
In de rij voor de ingang staat een groep vrouwen, van wie er één een sjerp draagt met ‘the bride’: we zijn bij Cirque du Burlesque in de Avenue in Breda. Bij de deur heet danseres Lotte Ruijs ons welkom.
De Avenue was vroeger een schuilkerk, maar van binnen waan je je in de tijd van revue: rode gordijnen, versieringen op de muren, schilderingen in rood en goud. Ook hangen overal tv-schermen.
Zanger Ruben Anthony opent voor het gesloten gordijn met het solonummer I’m feeling good. Vanuit achter in de zaal komt er een danseres op in lingerie. Ze begeeft zich richting het podium en danst uiteindelijk tegen Anthony aan.
De eerste gang wordt geserveerd: tomatensoep met witte bolletjes met sesam en kruidenboter. Als het licht dimt, komt er een danser op met alleen een handdoek om. Er wordt naar hem gefloten omdat hij zoveel mogelijk trucjes doet zonder dat we ook maar iets van zijn edele delen te zien krijgen. De muziek staat hard en er hangt een lichte rioollucht.
De ene act volgt de andere op, steeds weer in een ander thema: Disney, autoracen, iets met een zwembad en een act over snoep. De danseressen hebben vaak lingerie aan of beginnen met een coureurspak aan en eindigen in een bikini. Ook zijn ze gekleed in prinsessenpakjes die lijken op pakjes die je in een erotische winkel kan vinden. De acrobate intrigeert met haar act het meest. Ze is elegant en toch speels. Haar vloeiende, sensuele bewegingen brengen vertraging binnen de line-up die vooral uit gehaaste acts bestaat. Als zij haar acrobatiek laat zien, kijkt het publiek aandachtig.
Op de schermen zijn ondertussen steeds beelden te zien, waaronder foto’s van ‘bijzondere’ mensen, zoals een vrouw met baard, mensen met een boomachtige huidaandoening, en dan wordt mijn vegaburger geserveerd.
Na het dessert, een chocolade panna cotta met Bastognekruim en frambozensaus, volgt een komische act: een danseres in een dikmaakpak die danst op Anaconda van Nicki Minaj. Er zit ook een verhaallijntje in: een vrouw die wacht op haar liefde, een gespierde danser die echter geen oog voor haar heeft.
Tegen elf uur eindigt Cirque du Burlesque, een show waarin in zo’n razend tempo wordt geëntertaind, dat het als fastfood aanvoelt.
HET TEAM ALS FUNDAMENT
Wat haar aanspreekt in dit werk is het entertainen, vertelt danseres Lotte Ruijs voorafgaand aan de voorstelling. Ze is afgestudeerd als docent dans, en werkt sinds kort ook bij de Avenue. Het publiek zit dichtbij, dus is er veel contact. Bovendien is er een klein team dat leuk met elkaar omgaat en elkaar goed in de gaten houdt als sommige bezoekers zich niet kunnen gedragen: ‘Gelukkig gebeurt dat bijna nooit.’
Voor het repeteren staat een paar dagen. De shows spelen vaak een langere tijd, maar niet elke dag, dus voor de show worden de pasjes nog doorgenomen. Tussendoor wordt er gesoundcheckt, en zie ik kostuums en decorstukken versleept worden.
Vóór elke show eet het team samen, behalve de dansers. Die eten daarvoor en na afloop iets kleins vertelt Ruijs, ‘een kwarkje’ bijvoorbeeld.
Omdat de bezoekersaantallen per avond verschillen is het inkopen en samenstellen van het menu een uitdaging, aldus chefkok Wesley Melgert. Vanavond zijn er 120 mensen bij de show en is er boven een bruiloft met 148 man, en dan moet er ook nog gekookt voor het personeel. Het menu blijft drie à vier maanden hetzelfde, waarbij er ook rekening wordt gehouden met wat er in het seizoen is. In de winter doet hij bijvoorbeeld meer met stoverijen. ‘In het voorjaar staan er asperges op het menu. Ik probeer ingrediënten uit te kiezen die bijzonder én herkenbaar zijn. Ik wil dat er voor iedereen iets lekkers tussen zit.’ De vis op het menu, Victoriabaarsfilet, heeft hij onder andere gekozen omdat die bij Afrika gevangen wordt ‘om iets te doen voor de mensen daar’.
Of hij iets mee krijgt van de show? ‘Nee, maar ik krijg binnenkort wel een televisie in de keuken, dan kan ik meekijken.’
Zangers Ruben Anthony en Ilona Weiss komen de trap af. Voor Anthony is dit de vierde show waar hij als performer aan meedoet. Hij werkte al bij dinnershows in Aalsmeer, Rotterdam en Hilversum. Wat de Avenue volgens hem onderscheidt is de intiemere sfeer. ‘We zijn met zijn achten. Je doet het echt samen.’ De repetitietijd voor de zangers is één dag. In die dag gaat het vooral om het samenbrengen van de verschillende elementen van de show. Tijdens het spelen van de show gaat het om het voelen van de vrijheid op het podium en daarmee te improviseren: ‘Niet elke beweging staat vast, je moet er ook de feeling voor hebben’, zegt Anthony.
Voor Weiss is dit de eerste productie waar ze aan meedoet. Ze heeft de vooropleiding aan het conservatorium gevolgd en zingt in een band. Zij ziet dit als een tussenstation, om te ontdekken hoe haar kunstenaarschap het best tot zijn recht komt: ‘Ik ben meer op zoek naar drama en een verhaal.’ Na de zomer begint ze aan de kunstacademie.
HOLLAND DANCE @ THE GRAND
Voor de derde keer organiseren Sofitel Legend The Grand Amsterdam en het Holland Dance Festival het evenement Holland Dance @ The Grand – een high-end versie van een dinnershow. De zaal, The Council Chamber, heeft een warme sfeer door het prachtige bewerkte hout en de honinggele lampen die er hangen. In 1966 trouwde Koningin Beatrix hier.
Het publiek wordt naar hun tafel geleid door de dansers. Zij komen van de dansopleiding van Codarts Rotterdam, die een hechte samenwerking heeft met Holland Dance Festival. Het festival organiseert deze avonden om zichtbaarheid te behouden. Het is bovendien een mogelijkheid voor de nieuwe generatie dansers om zich te presenteren aan een publiek. ‘Ook willen we met de combinatie eten en dans in deze bijzondere zaal buiten de geijkte paden treden. We hopen zo dans dichtbij te brengen, zodat het een andere beleving is’, vertelt Samuel Wuersten van het Holland Dance Festival.
De negen dansen en vier gangen, bereid door chef Raoul Meeuwsen, wisselen elkaar af, zodat er in stilte gekeken kan worden naar de choreografieën en er genoten kan worden van de delicate gerechten die met uitleg van de bediening worden geserveerd.
De dansers gebruiken niet alleen het podium, zij bewegen zich vaak dansend tussen de tafels door. Hun ademhalingen hebben een hypnotiserende werking.
Wat opvallend is aan de selectie van de choreografieën is dat ze licht, met veel korte bewegingen en sprongen beginnen en naarmate de avond vordert, steeds uit langere bewegingen en lijnen lijken te bestaan en een geaarde focus hebben.
Het past de steeds machtiger wordende gangen, waarbij ik de artisjoksoep die de vegetariërs en veganisten geserveerd kregen, niet onbesproken kan laten. Zo romig, licht en toch fris; het past perfect bij de inrichting van de avond en het hoofdgerecht dat daarop volgt.
Dan komt danseres Amy Lim uit Australië bij ons aan tafel zitten. We mogen haar alles vragen over dans, haar opleiding en haar ervaringen in Nederland. Lim zit in het eerste jaar van de dansopleiding. Eerder studeerde ze in Australië ook al aan de dansacademie. Ze vertelt dat ze graag wil creëren. ‘Het maakt niet uit in welke vorm. Nu manifesteert het zich in dans, maar later misschien in schrijven of acteren.’ Wat ze fijn vindt aan Nederland is de creatieve omgeving, met alle verschillende nationaliteiten die hier samenkomen.
Voordat ze aan haar laatste dans begint, vraag ik haar wat zij hebben gegeten. Ze eten elke middag voor het optreden samen. Vanavond was het salade en pasta. Ze glimlacht en verdwijnt snel van tafel. Op het podium zien we haar terug in de indrukwekkende choreografie Nine door choreograaf Lóránd Zachár op de dynamische melodie van Symphony for Eight van Philip Glass.
De dansers dansen in verschillende groepen die samenkomen en weer uiteenstuiven. De vormen die ze maken zijn afwisselend geometrisch en organisch. Ninebegint abstract en hoekig en wordt net als de muziek verhalend. Deze dans is het hoogtepunt van de avond, door het ritme en de dynamiek die steeds meer opbouwt en bij het einde stormachtig tot stilstand komt. Op weg naar buiten zien we op een televisie aan de bar Ajax verliezen.
Foto: Lieselotte Pennings – Cirque du Burlesque
Dossiers
