ISMAËL (10+) – een trailervoorstelling van Toneelgroep Oostpool en Theater Sonnevanck
Regie: Timothy de Gilde
Tekst: Joachim Robbrecht
Spel: René van ’t Hof
★★★★☆
Kun je het als kind ergens naar gemaakt hebben? Of word je ergens naar gemaakt? Wie The Nation heeft gezien, weet hoe het Ismaël is vergaan, maar wat gebeurde er daarvoor? Ismaëls moeder wil een halal-wijnbar openen voor emanciperende moslima’s. Alcohol, heeft Ismaël geleerd, is niet goed. Moet hij zijn moeder laten, of corrigeren? Hij is pas elf, maar toch. Hij maakt zich zorgen. Hier vertrekt de te vroege coming of age van een nog-net-niet-puber.
Om te beginnen: het is een leuk gebbetje van Robbrecht en De Gilde. Ismaël is een personage uit de nog steeds onvolprezen bingevoorstelling The Nation van Eric de Vroedt en het Nationale Theater. En waarom zou je als ander gezelschap daar niet een prelude op mogen schrijven? Dus dat doen de heren: het ene corpshuis jat de dassen van het andere. Tieners weten al dat soort dingen niet, zij zullen er niet om hebben gelachen. Ik wel. Er is nog wat studentikoze humor in het theater. De twee branies werkten eerder samen voor de succesvolle trailervoorstellingen Bromance en GTA5. Tel daar René van ’t Hof als Ismaël bij op en eigenlijk kan het niet meer stuk.
De monoloog van Robbrecht toont op ingenieuze wijze hoe Ismaël wordt geduwd en geplooid door zijn omgeving. Hij begint als een zachtmoedige Hamlet, maar groeit uit tot een egocentrisch rotjoch. De tekst lijkt geenszins op Bromance of GTA5. We kijken naar een boze jongen die een uur leegloopt. Is dat boeiend? Jawel, want Ismaël is lekker bijdehand en verbeten betweterig, en dat vindt de jeugd maar al te interessant. Die leraar die zo nodig met hem wil praten na de les, waarom is-ie eigenlijk leraar geworden? Is hij bang dat mensen anders niet naar hem luisteren?
Dit alles is niet verpakt in de videoclipachtige theatraliteit van Bromance of GTA5, De Gilde gooit het over een andere boeg. We zijn beland in een bijna Discordiaanse eerlijkheid. Het levert een decor op waarvan ik niet weet of het budget of scenografie is wat de doorslag heeft gegeven. Soit, blijkbaar wilde men dit maken. De lokale kringloop heeft in elk geval goed geboerd. De tieners laten zich gretig overrompelen en verbazen door Van ’t Hof . Hij schakelt snel en heeft een aantal uitmuntende slapstickacts. Eén moment pakt hij een baksteen en twijfelt of hij die zal gooien. Gejoel vanuit de zaal: doe, doe. Ismaël besluit het toch niet te doen, laat het ding dan bijna uit zijn handen vallen en door al die onhandigheid scheert het de steen opeens genadeloos hard rakelings langs de eerste rij.
De voorstelling stemt tot nadenken. De omdraaiing van het ouderschapsdilemma is interessant. Ismaëls vraag of hij moet ingrijpen geeft veel doorkijkjes in de mogelijke gedachten van een vader, moeder of voogd. Ik zag de voorstelling in Amsterdam. Daar moesten veel, vooral jongens, huilen en iedereen wilde na afloop op de foto met Ismaël.
Maar ja, het is geen Bromance of GTA5. En als je The Nation hebt gezien, weet je ook al hoe het afloopt.
Tjeerd Posthuma schrijft voor Theatermaker recensies over niet bestaande voorstellingen.
Dossiers
