In de Gazastrook wonen ook gewoon mensen.
Dat denk ik steeds terwijl ik naar de live feed kijk van The Times of Israel. Vannacht is er een commandant van de Palestijnse Islamic Jihad geliquideerd door een Israëlisch bombardement en vanaf dat moment is het onrustig. Of zoals ik steeds zeg als mensen ernaar vragen: de pleuris is uitgebroken.
Maar wat weet ik er eigenlijk van? Ik was vaak in Israël: meestal om vrienden te bezoeken, maar ook om deel te nemen aan een directors lab van Insted Israël en met Theater Na de Dam. Maar nu ben ik door Theatre Day Productions, een theatergezelschap in Gaza, gevraagd daar een workshop te geven.
De beslissing om te gaan was snel gemaakt. Het leek me al langer tijd om ook de andere kant van het conflict eens met eigen ogen te zien. Maar kort had ik stilgestaan bij de mogelijke onveiligheid. Een goede vriendin en collega gaat al jarenlang naar Gaza en ook andere makers gingen mij voor.
Maar op die dinsdagochtend gaat er een doosje open dat niet meer dicht wil. Die live feed volgend, komt steeds helderder de vraag naar voren: waarom zou ik eigenlijk naar Gaza gaan? Waarom zou ik naar een conflictgebied wíllen?
Nou, in de Gazastrook wonen ook gewoon mensen.
Mensen zoals jij en ik, naar wie je – zoals in al je werk – nieuwsgierig bent. En omdat je hun leven voor even van kleur kan doen veranderen door het geven van een ander perspectief. Toch?
Als ik iets van huis uit heb meegekregen is dat je iets eerst moet proberen voor je zegt dat het niets voor je is. Zodoende heb ik als theatermaker in veel oncomfortabele situaties gestaan. Zo volgde ik bijvoorbeeld actief gebedsdiensten die ik niet precies begreep, raak ik in Nieuw-West geregeld verzeild in semi-racistische betogen van oudere autochtone buurtbewoners en was ik laatst nog op een makersetentje waar ik me niet thuis voelde. Ongemakkelijk en buiten mijn comfortzone. Maar ik doe het. For the greater good. Voor dat theatermaken dat even van kleur doet veranderen.
Na twee dagen twijfelen en een nacht wakker liggen, hoor ik op de ochtend van vertrek dat er inderdaad zoals verwacht tot wapenstilstand besloten is. Maar het doosje wil niet meer dicht: ik besluit niet naar Gaza te gaan.
Maar er wonen ook gewoon mensen hè?
In het jaar waarin we met Theater Na de Dam steeds opnieuw spreken over wat 75 jaar bevrijding nu eigenlijk betekent, komt door deze keuze des te meer naar boven dat vrijheid ook is ervoor te kunnen kiezen níet naar een conflictgebied te gaan. En dat is een privilege. Want er wonen zoveel mensen die er niet voor kiezen. Die erin vast zitten door een grens. Maar mijn grens was blijkbaar – zo onverwacht en confronterend – ook bereikt: eigenlijk wílde ik gewoon niet. Als maker niet, maar ook niet als mens. Ook al wonen er gewoon mensen. En juist dat knaagt nog steeds.
Dossiers
