1894
In Palmer’s theater te New-York is dezer dagen eene voorstelling gegeven van Shakespeare’s As you like it, waarbij alle rollen, ook die van mannen, door vrouwen werden vervuld. De voorstelling had een groot succes… geldelijk: de beau-monde van New-York was zoo nieuwsgierig naar deze opvoering-, dat zij 5000 gulden opbracht.
(Uit de rubriek Varium in Het Tooneel, jg. 23, nr. 8)
1948
Wij vernemen, dat de bekende Engelse acteur en danser Robert Helpmann in de vrouwelijke hoofdrol van Shakespeare’s Getemde Feeks wilde optreden, hetgeen door de bezwaren van Overheidswege onmogelijk gemaakt is.
(Uit de rubriek Van overal in Toneelschild, jg. 3, nr. 1)
1951
Maar hoezeer onze taken onze aandacht eisen, mogen zij ons niet ontheffen van de plicht ons ook op een andere te werpen. Want nog steeds moeten wij het theater scheppen dat ons voor ogen zweeft. Een theater, waarvan niemand uitgesloten zal zijn: geen klasse, sociale kaste, geen streek ter wereld, en -als dit nog gezegd moet worden – geen ras… Wanneer Sophocles, Shakespeare, Molière en Goethe deel gaan uitmaken van de erfenis die niet alleen studenten toebehoort, maar evenzeer jonge arbeiders en boeren, wanneer jongens en meisjes deel kunnen hebben aan een verheffend avontuur van het stuk, en wanneer het toneel hen allen in wederzijds begrip vereent, zoals het immers kan; pas op die dag zullen wij onze verplichtingen tegenover opvoeding en vrede ten volle hebben volbracht.
(Uit de toespraak gedaan op het derde ITI congres in Het Toneel, jg. 72, nr. 9)
1968
Alle vormen van leugen-toneel zullen verdwijnen. Shakespeare met z’n Angel-Saksische helden, die model-helden met al hun verkeerde eigenschappen, die maar rationaliseren en redeneren, die zelfs wanneer ze schelden of ruzie maken, King Lear en konsorten, ons voorbeelden willen geven van hun koninklijke deugdzaamheid, waar we echt wel buiten kunnen. We hebben dat soort voorbeelden net zomin nodig als reclame of de staat. Het is belangrijk om je niet te laten verleiden door de poëzie.
(Julian Beck in het toneel * teatraal, jg. 89, nr. 2)
1972
Meesterwerken van het verleden zijn goed voor het verleden, niet voor ons. (…)
Als de massa heden ten dage Koning Oidipoes niet meer begrijpt, dan zou ik durven zeggen dat dat aan Koning Oidipoes ligt en niet aan de massa. (…)
Het verafgoden van gefikseerde meesterwerken is een van de aspekten van het burgerlijk konformisme.
(Om een einde te maken aan de meesterwerken van Antonin Artaud in Toneel-Teatraal, jg. 93, nr. 3)
1984
Bronkhorst: We voelen er niks voor meisjes van achttien te spelen. In She Saidkun je ons meteen plaatsen…
Smit: We hadden na al die tijd de balen van abstractie…
Kennedy: Ach wie weet als we zo nog jaren doorgaan worden wij ook weer abstracten. We zijn in en geval niet op zoek naar klassieken: we willen niet tijdloos zijn of een repertoire opbouwen. She Said is geëngageerd, van deze tijd. Je moet ervoor geleefd hebben, weten wat er aan de hand is. Ballet is vaak zo wereldvreemd…
(Vals Bloed in gesprek met Ariejan Korteweg in Dansbulletin, jg. 16, nr. 3)
1994
Het bewerken van literaire verhalen was gemeengoed geworden, zeker onder vrouwelijke theatermakers, die hun eigen verhaal wilden vertellen, maar dat zelden in traditionele toneelcanon vonden. Maar Boyer ging die weg minder lang dan collega’s als Matin van Veldhuizen en Marlies Heuer, want haar volgende stuk- Gebied- schreef zij in samenwerking met Pamela Koevoets zelf.
(Sonja van der Valk over Marian Boyer in Toneel Theatraal, jg. 115, nr. 4)
2004
Het steeds weer opvoeren van de Russische klassieken komt me mijn strot uit. Ik heb een brief geschreven aan de minister voor Cultuur en hem gevraagd een moratorium uit te vaardigen op het uitvoeren van Tsjechov, Tolstoj, Toergenjev, Gorki en Dostojevski. Het steeds weer opvoeren van die stukken is geen kunst meer maar een competitie tussen regisseurs, ook een vorm van terrorisme.
(Constant Meijers in gesprek met Kirill Serebrennikov in TM, jg. 8, nr. 4)
2015
Daarna onderzochten ze met 3Zussen (2007-2008), Martha loves George (2009- 2010) en Ponyclub, geen Trojaanse vrouwen (2010-2011) de zeggingskracht van taal en het klassieke repertoire. Tegelijkertijd legden ze ook een steeds uitgesprokener maatschappelijk engagement aan de dag. Om vervolgens met de indrukwekkende performance Bimbo (2011-2012) een eerste ‘visueel statement’ te maken. Bimbosloeg in als een bom.
(Erica Smits over Boogaerdt/Vanderschoot in TM, jg. 19, nr. 2)
2023
Betekent dit dat we klassiek bronmateriaal voorlopig aan de wilgen moeten hangen, willen we recht doen aan vrouwen op het toneel? Ja, is ons volmondige antwoord.
(Paulien Geerlings en Nina van Tongeren in Theaterkrant Magazine, jg. 144, nr.3-4)
Dossiers
