Ik leerde: eerst was er de mens
daarna kwam pas het woord
ik leerde: spreken
doe je in je moederstaal
en je moet accepteren
‘jouw vaderland
bestaat niet meer’
ik leerde: antwoorden
vind je niet
nog voor ik wist hoe ik vragen
kon stellen over
waar komen wij eigenlijk echt vandaan?
en waarom kijken mensen mij soms
net te lang na –
en waarom heb ik bruine ogen
en zwarte haren
en zijn zij blond en blauw?
Twee weken geleden vond ik de
naam van mijn voormoeder
in het Nationaal Archief
in een land
niet haar vaderland
in een taal
niet haar moedertaal
alsof het strafregels waren
Ze is hier niet thuis
Ze is hier niet thuis
Ze is hier niet thuis
Ze is hier niet thuis
tot ik niet meer wist of ik het over haar
of over mezelf had
ik leerde: accepteren
mijn vaderland bestaat niet meer
ik leerde accepteren:
‘Lieve Eriopis,
dit is geen raadsel
dit is jouw stamboom’
met veel afgevallen blaadjes
en takken die vlam hebben gevat
ik leerde de overgebleven stam
te omarmen, de bast af te pellen
mijn eigen huid te gebruiken als papier
alsof het strafregels waren
this tree is a crossbreed
this tree is a crossbreed
this tree is a crossbreed
this tree is a crossbreed
this tree is a crossbreed
ik groeide op en zag meisjes die op mij leken afgeschilderd worden als de sidekick
en mijn eigen moeder – een wraakgodin
ik hoef haar naam niet eens te noemen
maar sommige namen moet je herhalen
om ze opnieuw te laten indalen
Medea was een heel goede moeder.
Medea was een heel goede moeder.
Medea was een heel goede moeder.
Toen ik zes was vroeg ik haar
waarom zijn we in dit land gekomen als we zo anders zijn en waar is opa en waarom heb ik zo veel krullen en de kinderen op school vinden dat mijn lunch stinkt en waarom hebben wij geen achternaam en de jongens uit mijn klas zeggen dat ik weg moet en –
ze las me voor
ze las me voor in een taal die ik niet verstond
ik verslond de verhalen die ze me voorlas
ik verslond de woorden waarvan de betekenis me vreemd bleef
ik verzon verhalen op de klanken en hoopte op een dag te begrijpen wat ze echt betekenden
ik zong en stelde me voor hoe ik uit die klanken ontsproten was
ik leerde helder na te blijven denken terwijl de onbegrijpelijke gedachte dat mijn moeders taal niet mijn moedertaal was altijd in mijn achterhoofd aanwezig was
ik leerde te spreken in mijn vaders land over een moeder die van heel ver kwam
terwijl zijn reis net zo lang was
ik leerde me te wapenen door de zinnen te incorporeren door die vreemde woorden te herhalen alsof het strafregels waren
Ze is hier niet thuis
Ze is hier niet thuis
Ze is hier niet thuis
Ze is hier —
Dossiers
