De herontdekking van een meedansende camera. Logischerwijs is dat een mooie bijvangst van de tijdige keuze van de Nederlandse Dansdagen om het festival dit keer, vanwege de coronarestricties, online te laten plaatsvinden. In de eerste week van oktober verscheen iedere dag online nieuw werk van choreografen; een deel is nog t/m 18 oktober via het digitale platform te bekijken. (meer…)
Het publiek zit rondom bij de nieuwe voorstelling van Ann Van den Broek, tijdens de Nederlandse première in de kleine zaal van de Rotterdamse schouwburg op Festival Motel Mozaïque. Zooming in on Loss speelt zich af in een kleine, opengewerkte, met techniek volgehangen ruimte midden op het podium. Dat is makkelijk op te vatten als een cockpit of stuurhut, een zenuwcentrum of controlekamer.
Net zoals Blueprint on Memory (2018) richt ook dit deel van The Memory Loss Collection zich op de effecten van geheugenverlies en de claustrofobische ervaring van het meer en meer opgesloten zitten in en overgeleverd zijn aan de haperende perceptie van een stokkend brein. Van den Broek werkt daarvoor opnieuw samen met Dez Mona-zanger Gregory Frateur en dansers Marion Bosetti en Louis Combeaud. Bezwerende stemmen, lyrische songs, irritante soms beukende herhaling in beide, plus gedesoriënteerde selfies geven gestalte aan een steeds verdere ontlichaming van de ervaring.
Soms gaat het licht gewoon helemaal uit. Vergeefse pogingen tot een reset van het systeem worden afgewisseld met innerlijke monologen en commentaren van een gepoogd buitenaf. Waar Blueprint on Memory nog aan wanhoop en verzet deed, gaat Zooming in on Loss juist over ontgoocheling en de overgave aan onontkoombaarheid. De sound en de songs zijn nog steeds stevig, maar vaak met een ijle, soms ook grimmige ondertoon.
Als de performers zich buiten de cockpit begeven, zijn ze veelal aarzelend en, door de sterke belichting van Bernie van Velzen, bewegen ze vaak letterlijk op de tast. In plaats van een opzwepende expressie die de dramatiek van de situatie weergeeft, gaat Zooming in on Loss, de titel zegt het al, juist over een gebrek daaraan, over een langzaam verglijden naar expressieloze stilstand en stomheid.
Ontroerend zijn de familieportretten, althans daar doen ze aan denken. De drie performers, zoals altijd in het werk van Van den Broek en Van Velzen, spiegelen zich in camera’s die hun aangezicht uitvergroot het publiek inkaatsten. ‘From now on you are someone else’, zegt een stem gebiedend. ‘I wanna go home’, probeert een stem later nog eens. ‘Her papers, her clothes, her shoes, her pictures, her roses in the garden – all gone.’ Niet alleen het contact met mensen verliezen, maar ook niet meer snappen wie dat is in de spiegel of waar je bent, overgeleverd aan een gefragmenteerd spel van licht en duister, opgesloten in de stuurhut van een bootje dat langzaam onder gaat, het wordt allemaal stap voor stap met veel gevoel gebracht.
Wanneer de snoeren, die bij binnenkomst vanuit de cockpit mooi evenwijdig in meerdere richtingen losliggen – als de printplaat van een apparaat waarbij een deel van de electronische architectuur is weggevallen, tegen het einde worden binnengehaald, trekt de voorstelling zich heel letterlijk terug in een al te eenvoudige metafoor. Als geënsceneerd concert werkt Zooming in on Loss wonderwel. Als voorstelling is het misschien iets te letterlijk. Tegelijkertijd lijkt dat het dilemma waar de makers zich voortdurend en compromisloos aan hebben gewijd: het letterlijke uitvallen van het systeem, ongrijpbaar en ondenkbaar, maar daarom niet minder het geval.
Foto: Rio Staelens
