Stel, je maakt een locatievoorstelling waarin je de geest van onze op hol geslagen mensheid tot inkeer probeert te roepen. En je situeert die op een begraafplaats. Best een gewaagd idee. Maar tijdens festival Karavaan pakt dit plan sterk uit, te meer daar de idyllische Natuurbegraafplaats in Koedijk – de eerste van Noord-Holland – ook nog Geestmerloo heet. What’s in a name. (meer…)
In een loods in Den Haag bevindt zich de wereld van Yuto. Het is er schemerig, alles heeft er bruine en beige-achtige tinten, het wordt verlicht door ontelbaar veel kleine lichtjes en het ruikt er naar wierook. Bij de interactieve installatie Yuto & de boom van Cézanne Tegelberg & Company waan je je even in een duizend-en-één-nachtachtig sprookje, waar wijze, oude mannen met mysterieuze kistjes je een wijze les willen meegeven.
De installatie Yuto & de boom is gebaseerd op het prentenboek Ik geef je mijn hart van Pimm van Hest en Sassafras de Bruyn. Het verhaal doet denken aan het bekendere kinderboek The giving tree, maar heeft een zachtere, hoopvollere moraal. In de installatie wandelt het publiek, steeds bestaande uit één huishouden, met een koptelefoon op door de loods van Bureau Dégradé. Daar ontvouwen zich steeds nieuwe delen van het levensverhaal van Yuto en de boom die hij plant als klein jongetje.
Zes poppenspelers vertellen het verhaal, in samenspel met tekst en muziek in je koptelefoon. Logistiek leveren de poppenspelers een enorme prestatie. Ze wisselen razendsnel tussen verschillende scènes, zodat bezoekers weinig merken van de scènewisselingen en de aanwezigheid van andere toeschouwers. Met duidelijke licht- en audiosignalen krijgen de bezoekers instructies over wanneer zij zich mogen verplaatsen. Zo kan iedere tien minuten een huishouden de loods binnenstappen, zonder dat zij ander publiek tegenkomen.
Poppenspeler Cat Smits, die ook een aantal van de poppen maakte, laat de jonge Yuto helemaal tot leven komen. Iedere kleine beweging is verfijnd en goed doordacht. Zonder dat het nodig is om zichzelf te laten verdwijnen, maakt ze van Yuto een overtuigend personage, dat speels en nieuwsgierig is en met wie je meevoelt als hij teleurgesteld is. Dit alles wordt versterkt door de dromerige soundscape van Renato Penêda.
Het verhaal is mooi, maar kent weinig spanning. Toch weet Tegelberg goed de aandacht te bewaren, door verrassende vondsten in de vormgeving. Soms ben je in de veronderstelling voor een lege muur te staan, maar wanneer je je omdraait, heeft zich daar weer een mooi nieuw beeld ontpopt. Tegelberg en haar gezelschap zijn bij uitstek vindingrijk met materialen: in verschillende scènes zien we de boom gemaakt van echte takken, van wol, van koper, van lichtpuntjes in een donkere plaat die wordt bestuurd met een rolgordijn. Steeds op een nieuwe manier prikkelen ze de fantasie.
Als toeschouwer kom je aan het einde weer naar buiten door dezelfde deur als waar je binnenkomt. Een poëtische bijkomstigheid, want ook het verhaal van Yuto is cyclisch. Al met al is Yuto & de boom een sprookjesachtige installatie waar je je graag even in wilt laten onderdompelen.
Foto: Joris van Bennekom