If you want romance, go to Disney! Net na de pauze benadrukt Heathcliff naar wat voor een voorstelling we kijken. Deze muzikale bewerking van Wuthering Heights is geen groot liefdesverhaal, maar een wraaktragedie over een man die ervoor kiest het monster te zijn dat anderen van hem maken.

Wat hadden we dan verwacht, vraagt diezelfde Heathcliff (Ricardo Castro) ons. We hebben net anderhalf uur lang gezien hoe hij als kind geadopteerd werd in een gezin dat geen kans onbenut laat om hem te vernederen, aan te vallen en buiten te sluiten. Zelfs zijn geliefde Catherine (Lucy McCormick) laat hem in de steek door te trouwen met de veel rijkere Edgar Linton (Sam Archer). Als ook hij voor een liefdeloos verstandshuwelijk kiest om Catherine te kwellen en dichter bij het bezit van Wuthering Heights te komen, is de misère compleet. Wat in een ideale wereld misschien wel een mooie romance had kunnen worden, is uitgelopen op een nachtmerrie waarin de een eindeloos wraak neemt op zijn aangenomen familie en de ander hem tot na haar dood blijft achtervolgen.

In Emily Brontë’s oorspronkelijke boek ligt de oorzaak van al die ellende bij de strenge Britse klassensamenleving van de 18e eeuw, waarin zowel zijn adoptiefamilie als de familie Linton Heathcliff pas erkennen als hij rijk is geworden. Brontë’s commentaar op klasse krijgt in de bewerking van schrijver en regisseur Emma Rice een extra laag door het te verbinden aan racisme. De ontmenselijking en het geweld die Heathcliff ondergaat heeft ook te maken met het feit dat hij een persoon van kleur is in een witte wereld. Zijn stiefbroer bijt hem toe terug te gaan naar waar hij vandaan komt, de dokter (Lloyd Gorman) geeft hem niet de medische zorg die zijn witte familieleden wel ontvangen en zijn schoonzus Frances Earnshaw (Stephanie Hockley) vertoont de agressie die we vandaag de dag associëren met ‘Karens’.

Door in te zoomen op de ontmenselijking die Heathcliff in de eerste akte doormaakt, ga je beter begrijpen waarom hij ervoor kiest om in de tweede akte het monster te worden dat een witte wereld op hem geprojecteerd heeft. En wat zijn motivatie is om Wuthering Heights te veroveren. Niet Catherine, maar hij wordt de protagonist die je wil volgen in de eerste akte.

Maar zo simpel is het niet. Rice kiest consistent voor een verraderlijk vrolijke noot in deze Wuthering Heights. Er wordt gebruikgemaakt van groot spel, slapstick en scènes waarin de vierde wand even doorbroken wordt om bij te houden hoeveel mensen er overlijden (spoiler: veel!) en bij te houden wie nou familie is van wie (spoiler: het blijft moeilijk).

Het komische hoogtepunt is ongetwijfeld Katy Owen als de burgerlijke Isabella Linton, het eerste slachtoffer van Heathcliffs snode plannen. Owen speelt groot aangezet ‘de andere vrouw’ die plaats moet gaan maken voor Catherine. Maar Rice en Owen dwingen je om nog een keer te kijken naar haar en de man waar ze mee getrouwd is, als die man haar mishandelt. Dan realiseert ze zich dat ze haar identiteit is verloren: ze is niet Isabella Linton, maar Isabella Heathcliff. ‘Remember my name’ en ‘I don’t want to disappear’ schreeuwt ze naar het publiek, voordat ze inderdaad verdwijnt. Net als de meerdere vrouwen in dit stuk die na hun huwelijk sterven door ziekte of in het kraambed.

Klassenverschillen, racisme en seksisme, dat zijn allemaal systemen van onderdrukking waardoor de personages in deze Wuthering Heights niet gelukkig kunnen zijn. Daar zit de werkelijke tragedie die Rice uit het bronmateriaal weet te halen. Lucy McCormick speelt Catherine als een punk-rock idool die te vroeg geboren is en in een opzwepend rocknummer van Ian Ross al haar frustraties uit. I Am The Earth, zingt ze, ondersteund door een Grieks koor dat de heide symboliseert en gedurende de voorstelling muzikaal commentaar geeft. Na zo ongelukkig te zijn in de mensenwereld keert Catherine als geestverschijning terug naar de natuur, maar kan alsnog geen rust vinden: ze blijft de man waar ze van houdt achtervolgen.

Toch eindigt deze bewerking van Wuthering Heights niet als een tragedie. De kinderen van deze personages maken betere keuzes en slagen er wel in om de liefde te vinden. Zo heeft Brontё het geschreven, maar het wringt met wat Rice drie uur heeft duidelijk gemaakt over de wereld van Wuthering Heights. De nieuwe generatie kiest ervoor om niet vast te houden aan wraak, maar de wereld om hen heen is niet veranderd. Het racisme en seksisme die Rice in deze voorstelling effectief blootlegt raakt ook hen, waardoor het maar de vraag blijft of het overlevende stel wel echt gelukkig met elkaar kan zijn. Dat ze toch een Disney-einde krijgen, compleet met een decorbeeld dat voor het eerst een heldere lucht laat zien, strookt niet met de tragische teneur van deze verder geslaagde bewerking.

Foto: Steve Tanner