Het is even licht, dan aardedonker. Bladzijdes dwarrelen neer op het toneel en Richard Klinkhamer schreeuwt. Hij herkent de woorden op het papier niet meer. Verward grijpt hij de ene pagina na de andere. Citeert, maar ontkent onmiddellijk. Samen vormen de pagina’s Woensdag gehaktdag, het boek waar heel Nederland in 2007 over sprak.

Klinkhamer vermoordde zijn vrouw en schreef daar een roman over. Het Noord Nederlands Toneel bewerkte dit boek tot het gelijknamige toneelstuk Woensdag gehaktdag, met Tom de Ket als regisseur. In de voorstelling verdringen feit en fictie elkaar. Als toeschouwer heb je geen idee wat waarheid is – en dat doet er ook niet toe. De levensloop van Klinkhamer wordt geschetst: over een jeugd zonder vrienden, omdat hij (vlak na de oorlog) een zondebok is door zijn Duitse tongval; over het steeds weer op straat geschopt worden; over een vreemdelingenlegioen, waar hij moordde in opdracht en zich steeds vaker afvroeg wat hij er in hemelsnaam deed. En dan zijn er nog de grote vragen: over sensatiezucht, schuld, waarheidsvinding, moraliteit.

Albert Secuur staat op het toneel als Klinkhamer, maar speelt ook zichzelf, de echtgenote, de rechtbank en rechercheurs – inclusief zeurderig Gronings accent. Razendsnel schiet hij van personage naar personage en binnen die personages wisselt hij even zo rap van emotie. Hij houdt alle voorstellingslijntjes stevig in handen, schakelt moeiteloos, imponeert. Om de acteur heen is een wereld opgetrokken uit hout en zeil. Er staat een cementmolen. Dit is de achtertuin van Klinkhamer, waar hij een ministad bouwt op dezelfde grond waarin hij zijn vrouw begroef. Tussen de schapenbotten en de huisjes wordt Klinkhamers verhaal ontvouwd, percussioniste Michella Samba onderstreept de woorden.

Nergens schiet Woensdag gehaktdag door in het sentimentele (behalve misschien in het eindbeeld). De Ket en Secuur tonen zich meesters in balans en afwisseling. Komisch volgt op zwaar, dan een filosofisch moment, vloeiend gevolgd door een meer biografische scène. De voorstelling tast perspectieven af, geeft geen antwoorden, maar weet te overrompelen met al haar vragen.

foto: Reyer Boxem