Een lichtshow, dansspektakel en genot voor het oor ineen. De nieuwe voorstelling van Nick Verstand, Within Without II, is een transcendentaal geheel waar je compleet bij weg kan dromen.

De show op woensdagavond markeerde de opening van het ‘Arts and Culture Program’ van het Amsterdam Dance Event (ADE). Het is de tweede voorstelling die Nick Verstand in samenwerking met ADE maakt. Vorig jaar bezorgde Within Without Verstand al vier avonden een uitverkocht Carré. Wat dit jaar anders is, is zijn samenwerking met choreograaf en danser Sedrig Verwoert. Want waar het publiek het een jaar geleden met licht, zang en muziek moest doen, vormen die onderdelen dit jaar slechts een deel van het totale kunstwerk en zijn ze ondersteund door een zevental dansers.

En die samenwerking is spectaculair. Terwijl de dj’s een vloeiende soundscape opbouwen, zorgen de soepele lichamen en bewegingen van de dansers, in combinatie met een goed georkestreerd lichtplan, voor het visuele spektakel. Ze voeren een soort ritueel uit, dansen om elkaar heen, nemen elkaar op de schouders en benutten de hele ruimte. Langzaam bewegen ze zich richting een enorme spiegel, die een prettig warm licht weerkaatst, licht dat het publiek voor even de grauwe oktoberdag doet vergeten en de dansers lijkt te verzwelgen in zijn felheid.

Na de dansers verschijnen twee zangeressen, Jasmine Karimova en Pitou, die in een harmonieus duet het publiek toezingen, waarbij ze ondersteund worden door een goede dosis galm die hun stemmen laat doorklinken tot in de nok van de zaal. Het valt bijna niet op, maar ook het licht verandert mee met de dynamiek en volumeverschillen die de zangeressen creëren. Alle elementen vallen samen in een vloeiend geheel.

Na dans en zang krijgt zelfs het lichtplan een onverwachtse solo, in een lasershow die tijdens de rest van ADE ook niet zou misstaan. De roze lasers reizen in scherpe lijnen tussen het achtertoneel en de tribune, waardoor we als toeschouwer bijna gevangen zitten in een betoverende kooi. Al snel verandert de laser in één slangachtige lijn op het podium, die uitbreidt tot een vlak van licht dat net boven het podium blijft hangen. Onder dat vlak verschijnen twee dansers, die zich een baan onder het oppervlak waden. Vooral wanneer de dansers hun handen en voeten door het laseroppervlak steken, voelt het alsof het hele podium onder water staat. Het licht lijkt te stromen en te kolken en de dansers springen als dolfijnen boven het oppervlak uit om vervolgens weer zacht neer te komen op de harde, houten vloer.

Voor ik er erg in heb, is de rivier die zojuist nog over het podium stroomde weer weg. In een herhaling van het eerste ritueel, ditmaal met meer dansers, zien we de ronde spiegel weer naar beneden zakken. Maar waar deze eerst functioneerde als baken van licht, doet het nu een schaduw over het toneel vallen, waar een rood licht achter vandaan moet zien te ontsnappen. Die tegenstelling zien we vaker terug in de productie. Schaduw krijgt evenveel belang als licht en ook stilte doet niet onder voor geluid. Dat geeft een bijzondere dynamiek, die het publiek zichtbaar in vervoering brengt. Door stroboscopen en snel knipperend licht voelt de dans nu bijna niet meer echt, maar als snelle foto’s die achter elkaar worden genomen, als een filmische animatie. Het levert een soort ‘out-of-body’-experience op, mede door de opzwepende soundscape en verblindende lichten.

Within Without II moet het ‘m hebben van die interactie tussen de menselijke lichamen en stemmen en het grootse lichtplan. Pas als de dansers door het laseroppervlak breken of tussen de snelle lichtflitsen door te zien zijn, komen beide elementen echt tot hun recht. Dan ontstaat er een samenwerking die de toeschouwer in vervoering brengt.

Het echte sluitstuk is de grote cirkelvormige constructie die uit het plafond naar beneden wordt getakeld. Kleine lichtflitsen achtervolgen elkaar, totdat de hele hoepel zo fel schijnt, dat het publiek aan de overkant de blikken bijna noodgedwongen afkeert. De hoepel beweegt en twee mensen gaan in het midden staan. Ineens stijgen ze op en vliegen ze tussen de kosmisch aandoende constellatie. Pas wanneer de voeten van de acrobaten weer stevig op de grond staan, landt ook het publiek terug in de werkelijkheid en klinkt een luid applaus.

Foto: Alexander D’Hiet