In de donkere parkeergarage schalt intense muziek door de koptelefoons van het publiek. De projecties op de wand ver achterin de ruimte vertonen het sterrenstelsel. ‘In het begin was het een knal, wervelende oersoep nog. En dan wonderlijk wonder, leven.’ Er staat een mens eenzaam voor het sterrenstelsel, evenals een oranje brievenbus. (meer…)
In de consistorie van de Grote Kerk in Alkmaar ligt een vrouw op de grond. Avondlicht valt door de glas-in-lood-ramen naar binnen. De vrouw draagt een zwarte body en een Middeleeuwse witte kraag. Een zware mannenstem spreekt haar toe: ‘Straks eisen jullie vrouwen ook nog rechten!’
Het is een beeld uit de openingsscène van Wie the F* is Trijn? van Fedde &deCarvalho. In het kader van 450 jaar Alkmaars ontzet maakte Anne Roos Rosa de Carvalho een verhaal over Trijn Rembrands uit 1573, stadsheldin van Alkmaar, die op de stadsmuur tegen de Spanjaarden heeft gevochten.
Bij binnenkomst in de kerk krijgt de kleine groep bezoekers koptelefoons aangeboden, vergezeld door een humoristische technische uitleg voor boomers. In zang en spoken word klinkt een hedendaagse interpretatie van de gevoelswereld van Trijn Rembrands of Catharina Remmen zoals ze ook wel werd genoemd.
Terwijl de zware mannenstem duiding geeft aan haar verhaal, beweegt Trijn, gespeeld door Sofieke de Kater, ongecontroleerd door de consistorie. De geschiedschrijver lijkt haar als een poppenspeler te beïnvloeden; zij is de controle kwijt, hij heeft de touwtjes in handen. De Kater zingt loepzuiver over Trijns zoektocht naar vrijheid en over de vele vrouwen die naast haar stonden terwijl zij tegen de Spanjaarden vocht.
Na de openingsscène nodigt ze het publiek uit haar te volgen op een wandeling. DJ Fedde ten Berge loopt met een soort zendmast mee, zodat iedereen van zijn originele geluidskunst kan genieten. We wanen ons in de Middeleeuwen; er klinken paardenvoeten, kerkklokken, gejoel en schoten. Het enige wat nog ontbreekt aan deze ervaring is de intense stank die er toentertijd door de gehele stad moet hebben gehangen.
De eerste stop is bij een overblijfsel van de stadsmuur. Daar staat Trijn weer, die vertelt over hoe ze op de muur durfde te staan tussen alle mannen. Dan begint ze over haar hoofddoek en hoe dit een teken van kracht en lef kan zijn. Ze is meer niet Trijn, maar Zahra. Het idee dat Trijn het verhaal van een andere sterke vrouw vertelt is een interessante invalshoek, maar de overgang is hier wel erg abrupt en een grote sprong in de tijd.
Wat begon als een stuk herschrijving van de geschiedenis, wordt een verhaal van hedendaagse sterke vrouwen. We horen een judoka, een transgender en een Alkmaars kaasmeisje vertellen over hun keuzes, beweegredenen en moed. De wandeling door de geschiedenis blijkt een feministische boodschap die vrouwen aanzet tot voor zichzelf opkomen, de touwtjes in handen nemen en hun verhaal ten gehore brengen.
In stevige pas bezoekt de groep nog verschillende andere historische locaties. Het is inmiddels donker en lantaarnlicht geeft het geheel een romantische sfeer. De wisselend spannende en vrolijke geluidskunst van Ten Berge schalt door de koptelefoons. Een enkele keer valt het geluid weg, maar dit doet geen afbreuk aan de ervaring. Het werkt verbindend om als groep meegenomen te worden naar de verschillende locaties en af en toe bespot te worden door de lokale hangjongeren.
Teruggekomen in de Grote Kerk ligt Trijn weer in de consistorie. Een sterke vrouw die in opstand kwam en vocht voor haar rechten en die van andere vrouwen. Wie the F* is Trijn? is een herontdekking van de geschiedenis, die de vergeten vrouwen van vroeger en vandaag eer aan doet.
Foto: Okke van Breemen