Arash Parvin was niet zeker van zijn visum, maar het is hem gelukt. Dezer dagen peformt de jonge Iranese schrijver, die toneel studeerde aan de Universiteit van Teheran, op het Fringe Festival The Mountain, een verhaal over de centrale verkeersader van Teheran, Valiasr street. (meer…)
Vorig jaar verraste de Franse choreograaf Boris Charmatz het Holland Festivalpubliek met een troupe van kinderen in Levée les conflicts, dit jaar brengt de Duitse componist en regisseur Heiner Goebbels met een koor van maar liefst dertig meisjes een productie die werkelijk alle zintuigen prikkelt. When the mountain changed its clothing is een ware traktatie en raakt aan vele thema’s, antwoorden geeft Goebbels bewust niet.
Goebbels voorstellingen staan niet los van elkaar, ook binnen zijn oeuvre legt deze theatermaker verbindingen. Zo eindigde zijn voorstelling Die Wiederholung uit 1995 met een citaat van schrijver en filmmaker Alain Robbe Grillet: ‘Waar dromen kleine meisjes van? Van het mes en van het bloed.’ Het werd een belangrijk uitgangspunt voor deze voorstelling met het Sloveense koor Carmina Slovenica, waarin meer teksten van de schrijver zijn terug te vinden; dialogen waarin kinderen en jongeren door volwassenen worden onderschat.
Met zijn interdisciplinaire collages was Goebbels eerder te zien op het Holland Festival, Stifters Dinge in 2009 en I went to the house but did not enter in 2010. When the mountain changed its clothing kwam tot stand op uitnodiging van het koor van Karmina Šilek, dat zich wel vaker profileert in het internationale muziekcircuit. Het koor mengt nieuwe muziek met theater en choreografie en dat is te zien. Vol zelfvertrouwen staat het dertig meisjes tellende koor op het toneel, loepzuiver zingend met keel- en kopstem. Goebbels nam hun levensfase, de overgang van kind naar volwassene, als inspiratiebron. Toch kent When the mountain changed its clothing geen eenduidig thema en dat is precies Goebbels’ opzet. Liever verleidt hij zijn publiek met beelden en muziek, dan dat hij al teveel duidt of dwingt in zijn regie. Grote levensvragen zijn nu eenmaal moeilijk te bevatten, je beantwoordt ze maar het best met een overweldigende dosis schoonheid.
Teksten komen voort uit het werk van Robbe Grillet, maar ook uit dat van Jean Jacques Rousseau, Gertrude Stein, Marlen Haushofer, Marina Abramoviç en Ian McEwan. De liederen van Brahms, Schönberg, Hopkins en Lebiç, staan bijna allemaal op het repertoire van het koor en worden adembenemend mooi uitgevoerd met een saus van typisch Balkangeluid, meerstemmig en met afgeknepen keel. Het is alsof je opstijgt als de eerste liederen klinken, zo krachtig is de bundeling van stemmen, overweldigend en ook perfect klinkend in de industriële Zuiveringshal van de Westergasfabriek.
Goebbels ontleende de titel aan een Sloveens volksliedje dat refereert aan een berg in de regio van Maribor. Die titel herbergt ook concrete aanwijzingen voor de regie. De meisjes veranderen regelmatig van tenue. Zijn ze in het openingsbeeld nog gekleed in gemakkelijk zittende en onopvallende kleding, al snel wordt de dagelijkse outfit ingeruild voor fel gekleurde en feestelijke jurken, tegen het einde vallen de jurken weg onder de regenjas met regenlaarsjes en muts. Klaus Grünberg creëerde een set met veel stoelen en tafels, die aanvankelijk rommelig verspreid staan in de ruimte, maar door het koor zelf steeds opnieuw worden geordend en daarmee de choreografie van het stuk mede bepalen.
In het midden van de ruimte onthullen de meisjes zelf een tweede podium. Terwijl ze zingen bouwen ze een miniset met grasmat en een achterwand met verwisselbare schilderingen. In die groene landschapjes figureren enkele meisjes, op een bankje, staand met een brood in de handen, of liggend tussen hun knuffeldieren. Het zijn statische beelden waarin Goebbels een van de meisjes in dialoog laat gaan met het gehele koor, dat niet alleen zingt maar ook synchroon spreekt. Geestig is de massale ‘regenact’, waarbij het gehele koor op het gras zit met de regenjasjes boven het hoofd en een Indiaas lied zingt. De vallende regen wordt vertegenwoordigd door de klank en het ritme van het lied, dat transformeert in een vrolijke ritmische battle tussen twee groepen van het koor.
When the mountain changed its clothing volgt de grillen van een puberleven. Lichtvoetigheid, tegendraadsheid, angst en ernst wisselen elkaar af. Met veel oog en vooral oor voor de kwaliteiten van zijn cast vangt Goebbels het allemaal in een fascinerende collage, waarin hij de toeschouwer zelf laat zoeken naar verbanden.
Foto: Wonge Bergmann
