In het Javaanse poppentheater zijn de panakawan komische personages die functioneren als dienaren van de held van het verhaal. Er zijn vier vaste panakawan-personages, die zich onder meer onderscheiden door lange of juist heel korte neuzen. (meer…)
Dartel klinkt het ‘Rondo alla Turca’ uit Mozarts ‘Pianosonate nr.11’, de aftrap van dit muzikale superheldenepos vol Turkse muziekinvloeden. Na die lichtvoetige opening (speels gearrangeerd door Steven Kamperman) nemen de vier spelende musici het vierpluspubliek mee naar mysterieuze sferen.
Vier! is het debuut van het Oorkaan Ensemble, dat vorig jaar ter ere van het twintigjarig jubileum van het jeugdmuziekgezelschap werd opgericht. Op de vloer de grijze spierballenninja op slagwerk (Veysel Dzhesur), de in blauw gehulde (bas-)klarinettist en superheld (Michele Mazzini), een gele magiër op bajan (Robbrecht Van Cauwenberghe) en in een rood pak vol sierlijke slierten (of zijn het snaren?) ten slotte, de fijnbesnaarde harpiste (Michela Zanoni). Daarnaast is er een speciale rol voor de guiro – die gedurende de voorstelling raspend toegetakeld wordt.
De vierkleurenmusici (in prachtige kostuums van Esra Copur) van Oorkaan brengen met Vier! een muzikaal prikkelend en mysterieus theaterconcert met Turkse klassiekers (van onder andere Fazil Say) en nieuwe composities en arrangementen van Steven Kamperman. Mooi is hoe de instrumenten daadwerkelijk onderdeel van de spelers worden, en ze elkaar (en het publiek) met diepe klanken wegjagen, met vrolijke melodieën naar zich toeroepen of met harde tonen ontregelen.
Tegelijkertijd valt regisseurs Caecilia Thunnissen en Yorick Stam ook willekeur en voorspelbaarheid aan te rekenen. Halverwege beginnen de repetitieve scènes met aantrekken, afstoten, buitensluiten en verstoppen, aan creativiteit en verrassing in te boeten. Kleine terugkerende elementen die dergelijke abstracties doorbreken, zoals de guiro wiens oog wordt uitgestoken, zijn dan dankbare, maar schaarse leidmotieven die de voorstelling iets van richting en houvast geven.
De theatraliteit die in de composities zit, het spanningsveld tussen verschillende instrumenten, de veranderende klankkleuren, de toenemende dreigingen en welkome ontlading, krijgen treffend vorm door het open spelende, vierkoppige ensemble. Dat is uiteindelijk waar Oorkaan al twee decennia goed in is: de theatraliteit binnen composities onderzoeken en dat ruimtelijk en fysiek maken.
Foto: Bart Grietens