Op het podium van het voormalige Tropentheater van KIT, speelde op 12 december voor het eerst sinds twaalf jaar een voorstelling. Orange Theater Company (OTC), een Engelstalig theatergezelschap uit Amsterdam, zal in dit gerenoveerde KIT Live vanaf nu als een van de vaste gezelschappen zijn intrek nemen. Ze vierden het heropenen van de zaal feestelijk met de première van hun uitvoering van Venus in fur, een donkere SM-komedie over een regisseur en een auditant. Een stuk vol verschuivende machtsverhoudingen en verspringende verhaallijnen. Een stuk dat iedere acteur weleens zou willen spelen, zo zegt actrice en artistiek leider Sairah Erens na afloop tijdens de q&a.

Venus in fur speelt zich af in een auditie-ruimte. Een ruimte bij uitstek om machtsverhoudingen onder de loep te nemen. De headshots van gepasseerde auditanten liggen uitgespreid op een bureautje waarachter een wanhopige regisseur zijn verloofde belt met slecht nieuws: hij heeft zijn actrice voor de rol van Vanda niet gevonden. Er bestaat geen vrouw zoals hij de hoofdrolspeler van zijn stuk in het hoofd heeft. Als de bliksem inslaat, valt de telefoon weg en tuimelt er een vrouw het podium op. Vanda, is ook haar echte naam. Toeval bestaat niet.

Dit stuk, geschreven door David Ives in 2010, is gebaseerd op het boek Venus im Pelz (1870) van de Oostenrijkse Leopold von Sacher-Masoch. Het is, om precies te zijn, een voorstelling over het maken van een voorstelling gebaseerd op een boek. In dat speelveld, tussen de verschillende lagen van dit verhaal door, wisselen acteurs Sairah Erens en Eli Thorne continu tussen personages. De tekst van Ives, die in 2012 genomineerd werd voor een Tony Award, zit ingenieus in elkaar en maakt dat je geboeid blijft luisteren.

Tijdens een lange, uit de hand gelopen auditie onderzoekt Venus in fur wat het betekent om jezelf over te geven. Zowel aan een ander, als aan een rol. Het stormt tijdens de auditie, er klinkt een constant en wat gekunsteld geluidseffect van regen en onweer. Vanda speelt de dominerende Vanda uit het stuk, regisseur Thomas Novachek neemt de rol van de onderdanige Severin op zich. In een trekken en duwen tussen regisseur en auditant ontstaan er nieuwe verhoudingen als de rollen die ze spelen beginnen te vervagen. Hoe lang lukt het ze om tussen de scènes door in en uit deze rollen te stappen? En kun je je op die manier wel echt aan iets overgeven?

Terwijl die dynamieken op tekstniveau spannend en intrigerend zijn, gaat er in het spel wat van de gelaagdheid verloren. De acteurs zetten hun zinnen – misschien in een poging de humor van het stuk te accentueren – wel erg dik aan. Het duurt daardoor even voordat de personages goed uit de verf komen, voordat de verhoudingen geloofwaardig worden en het stuk begint te intrigeren. Deze uitvoering van OTC profiteert dan ook van het rotsvaste fundament van een goed uitgekozen tekst.

Aan het einde van het stuk weten de acteurs in hun rollen en dubbelrollen wat meer urgentie te laten klinken. ‘Any way you play this, it’s degrading for women’ breekt Vanda uit. Thomas Novachek staat met zijn handen aan een paal vastgeketend. En zo transformeert Erens op het laatste moment van de voorstelling, in een overtuigende Venus. De zin ‘No man is worthy of dominating a godess’ klinkt door.

Tijdens de q&a na afloop vraagt iemand uit het publiek welk project OTC hierna op de planken van KIT Live zal zetten. Onder meer The Laramie Project en A Christmas Carol staan al in de planning. Bij de verdere keuze zal het vooral om goede teksten gaan. ‘Writing is everything’, zegt Erens.

Foto’s: Brett Florens