In het verrassend duistere Van Hamelen & The Rats tackelen de makers het heikele thema van grensoverschrijdend gedrag in de entertainmentindustrie.
Tara is uitzinnig van geluk als ze na een concert haar idool Van Hamelen tegen het lijf loopt. Na een ongemakkelijk gesprekje nodigt hij haar zelfs backstage uit, waar hij haar al snel tot het nieuwste bandlid bombardeert. De andere muzikanten vinden het maar dubieus, maar als Van Hamelen iets wil, gebeurt het – tegenspraak duldt de frontman van Van Hamelen & The Rats niet.
Na de vele schandalen rond machtsmisbruik en grensoverschrijdend gedrag in de entertainmentindustrie, en vooral met het exposé rond The Voice Of Holland nog vers op het netvlies, zal bij volwassen kijkers al snel een alarmbelletje gaan rinkelen. Van Hamelen (Jacob de Groot) toont alle symptomen van een gevaarlijke narcist: overweldigende charme gecombineerd met verregaand egocentrisme, schaamteloze manipulatie en verdeel-en-heers-politiek.
Tara (Ruta van Hoof) wordt volledig door hem ingepalmd, en haar nieuwe collega’s zijn zelf te geïndoctrineerd om haar tegen hem in bescherming te nemen: zangeres Mila (Eva van der Post) is jaloers op de nieuwe aanwinst, manusje-van-alles Yoshi (Scott Beekhuizen) wordt continu beziggehouden met de steeds absurdere productieverzoeken van Van Hamelen, en de dove bandleider Art (Jordy Sanger) gebruikt zijn beperking om zichzelf van alles te dis-associëren.
Zo schetst de tekst van Lucas de Waard (op basis van een concept van regisseur Lennart Monaster, die vroegtijdig uit het project moest stappen) scherp hoe een angstcultuur op de werkvloer precies werkt, en hoe één foute leider een hele groep mensen in zijn greep kan houden. De keuze om de bandleden letterlijk ratten te maken en Van Hamelen de enige mens, onderstreept de machtsverhoudingen en het minderwaardigheidscomplex van kwetsbare jonge mensen dat de frontman exploiteert.
Stapje voor stapje verleidt Van Hamelen Tara, en overtuigt hij haar om steeds meer van zichzelf te geven ter zijn meerdere eer en glorie. Het sterke van de invulling van de rol door De Groot en regisseurs Gijs Nollen en Freek den Hartogh is dat Van Hamelen nooit een karikaturale schurk wordt: zijn gedrag komt voort uit een diep gat in hemzelf in plaats van uit pure kwaadaardigheid. Zijn gedrag is geen snood plan maar een sociopathische staat van zijn, waardoor het des te geloofwaardiger en angstaanjagender wordt.
Tegelijkertijd geeft de cast ook op overtuigende wijze vorm aan de muzikale kant van het artiestenbestaan. In een combinatie van de songs die de band zelf in het verhaal speelt en tracks die de binnenwereld van de personages weergeven, vertellen ze het verhaal net zo goed via de nummers als via de tekstscènes. Bovendien kunnen de composities (van Den Hartogh) goed op zichzelf staan: ze putten uit een keur aan stijlen en invloeden en overtuigen als coherente sound voor de fictieve band.
De ontknoping van Van Hamelen & The Rats gaat wat te abrupt naar een happy end, maar dat is misschien ook wel nodig voor een stuk dat voor de rest verrassend grimmig is voor een voorstelling voor zevenplussers. Bovendien laten Nollen en Den Hartogh op subtiele wijze het trauma van Van Hamelen nasmeulen: wat hij van Tara en Mila heeft afgenomen heelt niet zomaar weer, en als een duistere echo begeleidt De Groot het optimistische slotnummer op de piano, alvorens het toneel eindelijk te verlaten.
Foto: Rob Becker
