De stamboom van Jörgen Raymann is meer een stamjungle: de lijntjes van zijn voorvaderen vormen een vrijwel niet te ontwarren intercontinentale kluwen van rassen, nationaliteiten, rangen en standen (van tot slaaf gemaakte tot slaveneigenaar), beroepen en godsdiensten. ‘Ja, wij Raymannen naaiden alles wat los en vast zat.’ (meer…)
‘De rap is van ons, de zwarten.’ ‘Ok,’ zegt Brainpower, ‘doe maar dan.’ En hij drukt Raymann de microfoon in z’n handen. Die doet een halve poging maar bakt er niks van. Waar heeft Brainpower het dan geleerd, vraagt Raymann zich af. In Alphen aan den Rijn. Ja, dat zou je misschien niet verwachten. En dat is niet het laatste vooroordeel dat deze avond onder de loep wordt genomen.
Na deze opening doen beide mannen om beurten hun verhaal. Het zijn vermakelijke monologen waarin ze hun verleden schetsen en waarin ze laten zien hoe ze zijn geworden wie ze nu zijn. Raymann wist op z’n vierde dat hij het toneel op wilde. Dat zijn vader liever zag dat hij accountant werd, verklaart de studie Economie en Recht in plaats van de toneelschool. Stiekem had hij eigenlijk nog het allerliefste in musicals gespeeld. Maar ja, er is geen plaats voor een zwarte man in de Nederlandse musicals. Maar eigenlijk… En hij zingt een stukje uit Les Misérables. Totdat blijkt dat niet per se zijn kleur als wel zijn geslacht in dit geval roet in het eten gooit.
Brainpower schetst een onschuldige jeugd vol He-Man, Transformers en The A-Team. Hij vertelt hoe hij als Gert-Jan Mulder via Run-D.M.C. en LL Cool J in aanraking kwam met Eric B. & Rakim. En hoe hij al flessen sorterend bij de emballage hardop teksten oefende. Raymann vult later nog aan hoe hij hem als zestienjarige in een wit T-shirtje op een avond in Nighttown voor het eerst zag battelen met negers van 1.90 meter met zoveel goud in hun mond dat ze het hele begrotingstekort van Suriname in één klap op konden lossen, en meteen dacht: ‘Dit wordt een hele grote.’
Tussen de monologen door zitten stukken talkshow. Om de beurt spelen ze een vooringenomen interviewer. Ze laten zien met welke vooroordelen ze te maken krijgen. Rappers, die zitten toch aan de dope, en die zijn toch allemaal crimineel? En als je typetjes speelt, dan maak je toch misbruik van de geschetste mensen, dat is toch alleen maar om te lachen, en dan zet je ze toch eigenlijk juist te kakken?
Met als metafoor een potje schaken wordt getoond hoe wit altijd een stap voor is, en hoe zwart altijd twee stappen harder moet lopen om dat in te halen. Allerlei voorbeelden uit spelletjes en games worden erbij gehaald. Want bij Mastermind staat het zwarte pionnetje immers voor hoeveel foute en het witte pionnetje voor hoeveel goede je hebt. Is het eigenlijk ook niet seksistisch, dat schaken, want de vrouw, die meerdere vakken tegelijk mag verplaatsten, moet al het werk doen!
De mannen zijn aan elkaar gewaagd als het op podiumpresentatie aankomt. Beiden, duidelijk ervaren in het spreken voor publiek, vertellen ze op een aangename manier ieder hun eigen verhaal. Dat verhaal is duidelijk gescript, daar is ook een schrijver bij aan te pas gekomen. Brainpower is iets minder behendig in het uitspreken van die vooropgezette teksten. Maar de tekst is beeldend en zijn gemak op het podium groot genoeg om er niet echt last van te hebben. Daarnaast is er ook nog DJ TLM. Want eigenlijk is het een voorstelling van drie mannen. DJ TLM verfraait het geheel met muziek en gescratchte filmpjes, wat een prettige non-verbale afwisseling vormt.
Over hoe het is om geen blanke maar ook geen zwarte te zijn gaat het. En over hoe je tegen verwachtingen in toch je eigen ding moet doen, je eigen verhaal moet vertellen. En over waarom mensen die er echt toe doen geen applaus krijgen. Over wat je van je vader kunt leren. En over dat je je niet schuldig hoeft te voelen als je anders denkt over iemand met een andere kleur, omdat dat een onbewust proces is. Maar dat je dat wel moet doorbreken. En dat je dan nog wel eens verrast kan worden, in deze tijd waarin we onszelf te vaak tegenover elkaar bevinden. Want zijn echte vrienden niet juist mensen die niet op je lijken? Zo is deze luchtige voorstelling stiekem toch geëngageerd en worden op een toegankelijke manier zwaardere thema’s behandeld.
Veel mensen weten niet wat ze konden verwachten maar J. Raymann en Brainpower zetten iets nieuws neer – dit is nooit eerder vertoond in Nederland. Pure hiphop en sterke comedy worden gecombineerd op unieke wijze. Wij waren ontroerd en prettig verrast. Top!
Niet de kwaliteit die we gewend zijn van Jorgen
Show zit rommelig in elkaar. Als je van Rap houdt
Kom je redelijk aan je trekken kom je voor een avond plezier blijf dan maar thuis. Jammer leuk experiment helaas niet geslaagd
Goede lyrics, leuke thema’s met de boodschap dat echte vrienden en familie gekoesterd moeten worden. Dit alles met humor en een knipoog. Mc Brainpower heeft verborgen talenten laten zien met zijn onderhoudende monologen en Jürgen Raymann zijn rapkunsten naast zijn humor. Mensen deze show is leuk om naar toe te gaan, ook al zeggen een aantal recensenten wat anders. #fuckthecritics