Fantaseren over je oude dag – iedereen zal zich er weleens op betrappen. Toon Tellegen bracht zijn verhalenbundel Twee oude vrouwtjes uit in 1994 en beschreef daarin allerlei scènes over liefde, verlangen en relaties in de context van de naderende dood. Met hun theaterbewerking slagen Thomas, Sacha en Jos erin de scènes uit te werken met die typische semi-afstandelijke vertedering die Tellegens werk kenmerkt. Na een korte festivaleditie spelen ze nu een iets langere theaterversie. 

We zien oude vrouwtjes die samen oud zijn geworden, afscheid nemen, alleen zijn gebleven, opnieuw verliefd worden, jaloers blijven tot na de dood, zich voor elkaar opofferen of onredelijke eisen stellen aan de ander. De kernachtige, psychologisch-filosofische schrijfstijl van Tellegen met de vele witregels en halflege pagina’s boet meestal aan zeggingskracht in wanneer je het hardop voorleest, maar Thomas van Ouwerkerk, Sacha Muller en Jos Nargy weten wat ze doen.

Het drietal maakte al vaker voorstellingen naar het werk van Toon Tellegen en benadrukken in een korte introductie dat ze met dit specifieke boekje een persoonlijke band hebben. Ze zijn weliswaar geen van drieën oud en ook geen vrouw (net als Toon Tellegen, toen hij het boek schreef), ze herkennen zichzelf er wel in. Zo haalde Muller zijn hart op aan de ongecompliceerde weergave van niet-heteroseksuele relaties, Van Ouwerkerk aan de vrijheid om zich eens niet druk te maken over of hij te vrouwelijk doet op het toneel. Muller, die een tijd ernstig ziek was, herkent ook zijn eigen ervaringen toen zijn dood dichtbij leek.

Over deze en andere persoonlijke inspiratie hebben ze elkaar brieven geschreven die ze tussen de scènes voorlezen aan het publiek. De extra kennis zorgt ervoor dat je bij elk afscheid tussen exen Sacha en Thomas beter oplet en blijft nadenken over wat het dan betekent om ‘vrouwelijk’ te spelen. Dat zijn best leuke kijkkaders, maar vermoedelijk waren Tellegens vrouwtjes op zichzelf al prikkelend genoeg. Dat het drietal nooit echt uit oude vrouwtjes zal bestaan, helpt bovendien om de vervreemdende toon te zetten voor de noodlottigere romantische gebaren, zoals vrouwtjes die zich laten meenemen door de vuilniswagen om ruimte in huis te maken voor de ander.

In de eindregie van Ramses Graus nemen ze precies genoeg tijd om zinnetjes te laten vallen en eindes te laten bezinken. Lichtjes aangedaan reageren ze op elkaars onredelijkheid, bewegen langzaam en bewust, zorgen voor komische beeldtaal en blijven – net als Tellegen – vrolijk en zwaarmoedig tegelijkertijd. Met de goed passende omslagrokjes, overgooiers, sjaaltjes en kralenkettingen van kostuumontwerper Julia Klok geeft het drietal alle ruimte aan het ene, andere en incidentele buurvrouwtje dat binnen in hen woont.

Foto: Kamerich & Budwilowitz