Tula was de leider van een opstand van tot slaaf gemaakten op Curaçao in 1795. Hij werd door de Nederlandse koloniale overheid gevangen genomen en gemarteld. Zijn afgehakte hoofd werd aan een spies geregen en ter afschrikking publiek tentoongesteld. Hoe wrang is het dat pas op 3 oktober 2023 Tula door diezelfde Nederlandse overheid werd gerehabiliteerd, van crimineel tot held. Juliet Nahr, een tot slaafgemaakte vrouw, genoemd naar haar eigenaar Jacobus Nahr, leefde in de tijd van Tula en was een overgrootmoeder van Izaline Calister.
Het leven van Juliet is de leidraad van het verhaal, vanaf haar kindertijd tot haar overlijden op 39-jarige leeftijd. Ze krijgt van haar moeder een pop die Tula heet waarmee ze gedurende haar hele leven gedachten uitwisselt.
Je krijgt niet alleen het verhaal van Juliet te horen, maar Izaline Calister schetst breder de tragiek van de vreselijke levensomstandigheden van de tot slaaf gemaakten op Curaçao. Niet alleen de rol van de kerken komt hier in voor, maar ook de vernederende teksten over zwarte mensen uit die tijd waarin ze als dierlijk werden beschreven.
In deze levensomstandigheden speelden de door de zwarte mensen ontwikkelde tambú-ritmes en -liederen een belangrijke rol. ‘Met tambú bezing je wat diep in je hart ligt.’ Daarmee was het een belangrijke uitingsvorm voor het innerlijke van de tot slaaf gemaakten. De bekende, met Curaçaose roots, tambú-muzikant en anti-racisme activist, Rinchemar Martina aka Rincho X aka Kunta Rincho zei het ooit: ‘Dankzij onze cultuur hebben wij de slavernij kunnen overleven.’
Juliet kreeg als maîtresse een kind van een vriend van haar eigenaar, en toen ze vrij gemaakt was kreeg ze als alleenstaande vrouw nog vijf kinderen, waarvan een aantal overleden. Als ze op 39-jarige leeftijd zelf overlijdt, ontmoet ze Tula in de hemel.
In de hele voorstelling krijg je liederen te horen die een connectie hebben met het verhaal dat Izaline Calister vertelt en speelt. De liederen zijn prachtig, betekenisvol en bij tijd en wijle diep ontroerend.
Zoals het tambú-lied over de gemoedstoestand van een mens in slavernij ‘Nonze su kantika di tambú’, een traditional met een tekst van Pierre Lauffer. Of ‘Een ander lied’, een compositie van Izaline Calister zelf waarin ze de onzekerheid van de pas vrijgemaakte Juliet bezingt. Ze had nooit geleerd om vrij te zijn.
Maar ook haar nummer over de kracht in zichzelf die de tot slaafgemaakten en hun nazaten hebben raakt. ‘Forsa’. Met haar prachtige stem die je uit duizenden herkent voert Calister je moeiteloos mee van de ene gemoedstoestand in de andere. Behalve de begenadigd zangeres die ze is bezit ze begenadigde acteerkwaliteiten die deze voorstelling vereist. Dat draagt belangrijk bij dat het verhaal bij je binnenkomt.
De voorstelling laat zich beleven als een ode aan Tula en aan de zwarte voorouders in hun strijd om te leven en overleven tijdens de slavernij. In deze tijd waarin doorwerking en verwerking van het Nederlands slavernijverleden steeds meer aandacht krijgen biedt deze voorstelling genoeg handvatten tot reflectie hierover, maar ook over vrijheid, de waarde van leven, de waarde en rol van muziek en cultuur en de betekenis van Tula. Het stuk inspireert om de kracht in jezelf te vinden in dit proces en door te gaan. ‘Tula wacht, we zijn nog niet klaar.’
Foto: Willem van Walderveen
