Hoewel Nineties bekend staat om vernieuwende vormen, gaat hun theatrale installatie To Be Continued nog net een stap verder. In deze samenwerking met studio Moniker en Noralie toont een robot zijn onderzoek naar de menselijke beleving van tijd. Iets dat die zelf in het geheel niet kan begrijpen.
Van een duidelijk startpunt is bij To Be Continued geen sprake. Bezoekers wordt gevraagd om enkele dagen voor de voorstelling de app Telegram te installeren om via daar contact op te nemen met de hoofdpersoon van de voorstelling: Bot. Via een chat vraagt hij de bezoekers om foto’s en stelt hij andere vragen, zoals ‘wat is je favoriete dag van de week?’ en ‘wat was de laatste keer dat je verveeld was?’. Wanneer je de Bot iets stuurt, reageert hij altijd met een wilde theorie over de perceptie van tijd die zou blijken uit je foto of bericht.
De analyses slaan soms de plank mis, maar zijn soms ook werkelijk interessant. Uit een foto met een diverse samenstelling aan personen erop afgebeeld, haalt de bot bijvoorbeeld dat ‘tijd een menselijk construct is, omdat het verschillend wordt waargenomen door mensen van verschillende leeftijden’. Het verhaal is dat de Bot door de makers is geprogrammeerd om de menselijke beleving van tijd te leren kennen. Omdat tijd voor hem een constante afwisseling is tussen eentjes en nulletjes, kan die namelijk niet begrijpen wat het betekent als een mens zegt: ‘Ik ben echt in het nu.’ Dat ben je toch immers altijd?
De Bot neemt de bezoekers alvast mee naar het moment van aanvang, waarop alle mensen waarmee hij apart heeft gesproken samenkomen. Zo leert het publiek de ongebruikelijke hoofdpersoon al een beetje kennen als personage en hebben we al een hoofd vol met vragen voordat we echt iets te zien krijgen.
Dan is het zover. Het overwegend jonge publiek verzamelt zich voor een met graffiti bekladde loods. We worden naar binnen gebracht, een donkere ruimte in. Een cilindervormig scherm staat ons op te wachten. Er verschijnen teksten op van de stemloze Bot. Hij verwelkomt het publiek en toont dan op vrij concrete wijze enkele hoofdpunten van het onderzoek. Hoewel Bot het met name heeft over zijn beleving van tijd tegenover de tijdsbeleving van de mens, gaat zijn met licht en geluid ondersteunde monoloog ook duidelijk over de impact die technologische ontwikkelingen hebben op de tijdsbeleving van de mens.
‘Veel technologie is ontstaan vanuit het idee om alles efficiënter te maken, zodat de mens meer tijd over heeft’, zegt regisseur Yannick Noomen als ik hem voor aanvang zie. ‘Met deze voorstelling zijn we een stap verder gegaan. We wilden onderzoeken of we technologie ook dichter bij de menselijke beleving van tijd konden zetten? Als we computers gaan gebruiken om meer in het nu te zijn, hoe ziet dat er dan uit? En is dat dan iets wat we heel prettig vinden of juist niet?’
De verschillende relaties tussen tijd en technologie, komen mooi samen in de vorm van de performance. De Bot wordt tegelijkertijd ingezet als verteller en als instrument om het ‘nu-zijn’ met behulp van technologie te ervaren. Na zijn tekstmonoloog, toont Bot fragmenten van zijn verzamelde data. Het zijn de door de bezoekers ingestuurde antwoorden op zijn vragen en foto’s en filmpjes.
Omdat de tekst- en beeldfragmenten niet op alle plaatsen van het scherm verschijnen, is het publiek gedwongen rond de cilinder te lopen. Zo worden de bezoekers gemaakt tot een soort wijzer van een niet-bestaande klok, telkens samenkomend op een ander punt om mee te krijgen wat er op het scherm te zien is.
Hierop volgt een abstracter gedeelte, waarbij de ingezonden video’s als steeds kleiner wordende en vluchtigere fragmenten naast elkaar worden afgebeeld. Al snel zijn de beelden niet meer herkenbaar. Pixels zijn het dan eerder: een verzameling van eentjes en nulletjes en wellicht een verbeelding van de tijdsbeleving van de robot. Wat we te zien krijgen is een spectaculaire lichtshow, met kleurige patronen en witte flitsen die met grote snelheid en harde geluidseffecten op ons worden afgevuurd.
En dan opeens blijkt het afgelopen te zijn. ‘Pling’ zeggen alle mobieltjes van de bezoekers, want Bot verstuurd zijn laatste groet en filmpjes met buigingen van de makers via Telegram aan alle bezoekers afzonderlijk. Zo raakt het publiek dat even vastzat in een gezamenlijk ‘nu’, weer versplintert in hun eigen mobiele levens. Want in dat halfuurtje dat To Be Continued duurde, waren er vast alweer nieuwe whatsapp berichten, instagramfoto’s of TikTok filmpjes binnengekomen die gecheckt moesten worden.
Foto: Jitkse Nap
