Hij sjeest op zijn didgeridoo, hij roept ‘schijt’ waar hij ‘schout’ bedoelt, mept uitdagend op zijn eigen blote kont, breakdancet in het rond, jat brood en beduvelt de adel waar ze bij staat. De Tijl Uilenspiegel in de gelijknamige voorstelling van Theater Sonnevanck is meer dan een Middeleeuwse schavuit vol grappen en grollen. Pieter Verelst maakt van hem een onbesuisde vrijheidszoeker, die met gretige energie en platvloerse humor de ongeschreven regeltjes over ‘normaal’ en ‘gewoon’ stevig bij de neus neemt.

Marije Gubbels schreef een grove, cultureel compleet incorrecte tekst waar de ironie vanaf druipt. Middeleeuwse praktijken worden vlotjes verweven met hedendaagse stokpaardjes. Op school moet Uilenspiegel vooral niet denken dat de maatschappij op zijn eigenheid en creativiteit zit te wachten, de didgeridoo wordt zonder pardon in de kachel gesmeten want, aldus de juf met exorbitante voorgevel: ‘We zijn hier om te leren, niet om in een vieze paal te hijgen.’ Als Uilenspiegel later als kunstenaar (‘die zijn niet te vertrouwen’) moet worden opgehangen, laat de beul opgewonden weten verheugd te zijn dat er zoveel kinderen bij deze ophanging aanwezig zijn. En Uilenspiegels reddende engel Schele Nele wordt nietsontziend uitgescholden voor hinkende Hobbit en andere, nog veel ergere, verwensingen.

Gubbels regisseerde haar eigen tekst en heeft van Tijl Uilenspiegel een geweldig boertig spektakel weten te maken. De vlotte scènes wervelen in elkaar over en steunen stevig op de veelzijdige muziek (van gregoriaans tot smartlap en alles daartussenin) van de band Ocobar (bekend uit het televisieprogramma Holland sport).

Het spel van Pieter Verelst, Albert Klein Kranenburg en Ilse Warringa is hilarisch, ruig plat en spits getimed. Vooral Warringa blinkt uit door de immense hoeveelheid dubbelrollen die ze speelt, compleet met verkledingen met pruiken, brillen, rokken, opplaktieten en al. En de voorstelling zelf blinkt ook uit: in de stoutmoedige opvatting dat domme gein essentieel is voor het leven.

Foto: Jochem Jurgens