Phobiarama is een multimediainstallatie, bewegingstheater en ervaringstheater ineen. Maker Dries Verhoeven en de fantastische performers die hij heeft gevonden confronteren je met je eigen onderbuikgevoelens. In een theatraal spookhuis slalom je drie kwartier lang door collectieve angsten, om die vervolgens op poëtische wijze in de ogen te kijken.
Het begint met een donker gangetje, waardoor je de spreekwoordelijke onderbuik inkruipt. Je gaat zitten in het karretje en het karretje begint te rijden. Wat volgt in een bizarre tocht in het donker langs moslimradicalisering, de opwarming van de aarde, Noord-Koreaanse raketten, en de opkomst van het populisme.
Fragmenten komen voorbij op televisieschermen die ogenschijnlijk lijken te lijden onder slechte verbinding. We herkennen de stemmen van Rutte, Wilders, Marine Le Pen en Donald Trump. Herhaling zorgt voor een dramatisch effect, alsof we in een klankkast van angstzaaierij leven, waarin betekenis niet zoveel uitmaakt.
[Spoiler alert: Ga je nog naar het spookhuis? Stop hier met lezen.]
Dan begeven langzaam ook levende wezens zich op het parcours. Het begint met log bewegende, harige wezens. Die ontpoppen zich tot clowns: iets menselijker, maar daardoor misschien ook angstaanjagender. Ze lopen met je karretje mee, voeren tegen de muren geplakt verleidelijke dansjes uit terwijl ze je confronterend uitkijken. Doodeng wordt het nooit, de grenzen zouden wel iets meer opgezocht mogen worden.
Wanneer ze zich verder uitkleden komen naakte mannen tevoorschijn. Ze zijn boomlang, sportschoolgespierd, met tatoeages, een zwarte huid en gouden tanden. Ze lopen intimiderend op je af. Eng zijn ze zeker, zo breed als ze zich maken en zo boos als ze kijken, maar dit keer zijn ze wel echt. Het verborgene is tevoorschijn gekomen, de lagen zijn afgeworpen. En dat maakt contact mogelijk.
Des te confronterender is het dat je je alsnog laat afschrikken door de nieuwe beelden die zich voor je ogen vormen. Blaffende honden en dreigende lichaamstaal op camerabeelden maken van de lijven die zich zojuist in al hun kwetsbaarheid getoond hebben, alweer een gemedieerd beeld. Phobiarama stelt zo de vraag waar we echt bang voor zijn. Is er reëel gevaar, of leven we in een wirwar van projecties?
Foto: Willem Popelier
