De Braziliaanse regisseuse Christiane Jatahy is een expert als het gaat om de crossover tussen film en theater, ditmaal onderzoekt ze de grens tussen filmdocumentaire en toneel. The Walking Forest gaat over wat politieke machtssystemen doen met mensen en is een wel heel bijzondere bewerking van Shakespeares Macbeth. In een gekunstelde installatie-performance zet Jatahy de harde en rauwe dagelijkse realiteit tegenover de decadente kunstwereld.

Vorig jaar nog verraste Christiane Jatahy tijdens het Holland Festival iedereen met haar briljante voorstelling What If they went to Moscow, een bewerking van de Drie zusters van Tjechov. Achter elkaar zagen we de toneelbewerking en de live gemaakte film in verschillende zalen. In The Walking Forest zet Jatahy haar onderzoek tussen realiteit en fictie voort in een galerie-achtige setting.

In de zaal van Frascati hangen vier videoschermen. Het publiek verspreidt zich door de ruimte en richt zich tot de schermen. Voor The Walking Forest heeft Jatahy een documentair uitgangspunt genomen: vverhalen van vluchtelingen, politiek gevangenen en slachtoffers van staatsterreur staan centraal. Het beeld toont uitsneden van hun omgeving, vergrotingen van details, ondertussen horen we hen spreken. Alles is enigszins kunstzinnig gefilmd.

Aan de zijkant van de expositie is een bar ingericht, waar twee heren wijn en prosecco schenken. Blijkbaar zijn we in een opening van een expositie beland. Een deel van de aanwezigen heeft een oortje gekregen met een portofoon en is zowel speler als publiek. Een gegeven dat verwarring oproept bij het publiek zonder oortje. Rond de bar ontstaan gaandeweg verschillende, aanvankelijk onbestemde taferelen. Zo wordt op een dienblad een opengesneden verse vis geserveerd en wast een dame uit het publiek haar rode vingers in een aquarium op de bar. Het zijn onderdelen van de voorstelling, die later worden ingelost. Na een half uur reorganiseert Jatahy de ruimte op zo’n manier dat het publiek wordt opgejaagd. Wie op de juiste plek staat ziet een vrouw naast de bar op de grond liggen. Wie Jatahy’s werk kent, zal zich niet verbazen dat de vrouw terugkeert in de live gemaakte film.

Jatahy haalt alles uit de kast en zet ons decadente theaterbezoek recht tegenover de rauwe documentaire verhalen. Een monoloog van de live gefilmde speelster, als Macbeths echtgenote, brengt de hele wereldpolitiek bijeen. Confronterend is het niet, alles blijft vormelijk, kunstmatig en op afstand. Binnen de publieksparticipatie speelt Jatahy toepasselijk met de man-vrouwrollen. Een aantal geïnstrueerde heren met oortje krijgt nog een speciale opdracht en zo wordt het begrip macht nog eens filosofisch onder de loep genomen. Macbeth gaat over de gevolgen van absolute macht. Qua vormonderzoek is deze uiterst vrije bewerking interessant, maar uiteindelijk focust The Walking Forest allerminst op de werkelijke verhalen. Ze worden volledig overstemd door de publieksparticipatie en de theatrale insteek. Alsof Jatahy iets teveel wilde uitproberen.

Foto: Aline Macedo