De grapdichtheid gaat ten koste van de ontroering, maar een sterke vertaling en een aanstormend talent maakt van The Prom toch een aardig feestje.

In The Prom volgen we vier Broadway-acteurs die na een afgefakkelde première wanhopig op zoek zijn naar een goed doel om hun imago mee op te krikken. Dat goede doel wordt de 17-jarige Emma Nolan (Juliëtte van Tongeren), die trending is op Twitter omdat ze haar vriendin Alyssa (Soraya Gerrits) niet mee mag nemen naar het jaarlijkse eindfeest. De ouderraad, geleid door de conservatieve moeder van Emma’s vriendin, heeft daar een stokje voor gestoken. De vier diva’s reizen direct af naar het verre Indiana, waar met name de steractrice Dee Dee Allen (een goed gecaste Pia Douwes) moet leren om haar ego opzij te zetten en haar hart (en portemonnee) te openen voor een ander.

The Prom was in 2018 een van de grote verrassingen op Broadway. Het is een originele musical comedy die niet alleen degelijk in elkaar zit, maar ook de tijdsgeest van de Trump-jaren goed wist te vatten. Het verhaal over liberals from Broadway die een lesbisch meisje uit Indiana helpen voor hun eigen gewin gaat eigenlijk over de coastal elites van New York die geen idee hebben wat er zich afspeelt in de red states. Het gaat over een Broadway en Hollywood die graag anderen de les wilden lezen, maar na de val van Harvey Weinstein nauwelijks recht van spreken hadden. Kortom: het was een musical die precies op de juiste tijd en plaats gespeeld werd.

Het is onvermijdelijk dat die Amerikaanse context in een ander land niet helemaal tot zijn recht komt, of dat de vele Broadway-referenties in de tekst minder aankomen bij een Nederlands publiek. Toch is het bijzonder knap hoe vloeiend Jurrian van Dongen het script van Chad Beguelin en Bob Martin heeft vertaald. De zinnen klinken dikwijls alsof ze voor een oorspronkelijke musical zijn geschreven, en er is een mooie balans in verwijzingen naar de Amerikaanse en Nederlandse musicalwereld. Wanneer Dee Dee een vergadering van de ouderraad crasht en haar eerste solo zingt, hoor je Ethel Merman en Patti Lupone in de teksten en in de muziek van Matthew Sklar, maar in de vertaling van Van Dongen komen ook Cats en later Elizabeth voorbij: mijlpalen in de loopbaan van Pia Douwes. Zelfs naar de doorbraak van Van Tongeren, die eerder in de ensembles van Kinky Boots en Titanic te zien was, wordt in de tekst een kleine knipoog gegeven. 

Het materiaal voor een goede musical comedy is er, en toch wordt deze The Prom op den duur eentonig. Dee Dee Allen, de flamboyante Barry Glickman (Dennis Willekens), Fosse-danseres Angie Dickinson (Joke de Kruijf) en worstelende acteur Trent Oliver (Barry Beijer) overtuigen als uitvergrote komische personages en zijn als zodanig geregisseerd door Paul van Ewijk, maar ze weten minder te ontroeren. Er zijn scènes waarin ze zich meer blootgeven en kunnen variëren in spel, maar het script laat er weinig ruimte voor. Tijdens een romantische dialoog tussen Dee Dee en schooldirecteur Mr. Hawkins (Rogier Komproe) is er tijd om even adem te halen en de diepte in te gaan, maar het maakt al snel plaats voor een zang- en dansnummer. Over Barry en Mrs. Green (Wieneke Remmers) leer je ook iets meer in de tweede helft, maar te weinig om er meer gelaagde personages van te maken.

De tweede helft is ook inhoudelijk minder overtuigend dan de eerste. Waar de reddingsacties van de vier sterren in de eerste helft nog volop ironisch zijn – met als hoogtepunt een door Chiara Re strak gechoreografeerd nummer, compleet met Jesus Christ Superstar hippies – wordt in de tweede helft de suggestie gewekt dat homofobie verholpen kan worden als een Broadway-acteur een inspirerend lied zingt of als een conservatieveling naar een inclusieve prom gaat. Dat is de dubbelheid van The Prom: het is een kritiek op liberals, maar het is zelf ook flink liberal.

Het sluit aan bij andere musicals als Kinky Boots en Everybody’s Talking About Jamie, waarin homofoben tot inkeer lijken te komen in een feestelijk eindnummer. Het behandelt homofobie als een makkelijk te verhelpen vergissing en niet als de diepgewortelde overtuiging die het vaak is. Het succes dat de Republikeinen momenteel hebben in het ontnemen van LHBT-rechten in staten als Indiana laat zien hoe The Prom deels alweer achterhaald is.

Dat neemt niet weg dat deze musical een van de weinige Broadway-musicals is met een lesbisch hoofdpersonage en tot dusver de enige met een lesbische tiener in een dragende rol. Emma Nolan heeft het risico om kleurloos te worden naast al die uitgesproken beroemdheden. Maar Juliëtte van Tongeren heeft, om een term van Angie Dickinson te lenen, zazz in overvloed. Ze maakt van Emma niet de engelachtige tiener die de rol soms kan worden, maar een eigenzinnige spring-in-het-veld die precies leeft zoals zij wil leven. Van Tongeren draagt The Prom op haar in onesie geklede schouders en geeft het de ontroering die in de grapdichtheid weleens verloren kan gaan.

Foto: Roy Beusker en Annemieke van der Togt