Ze vreest de dood, dagelijks. Dat zei de Nederlands-Servische choreografe Dunja Jocić (44) tijdens een nagesprek bij de première van Het Gras Hier Is Groener in Internationaal Theater Amsterdam, haar multidisciplinaire dansvoorstelling die nu op toer is. (meer…)
In de proloog van The Previous Owner, de nieuwe multidisciplinaire dansvoorstelling van Dunja Jocić, worden we overrompeld door een spervuur aan beelden, groot geprojecteerd op het gigantische achterdoek. We zien flarden van een grotestadsleven, in moordend tempo gemonteerd, ondersteund door een score van componist Renger Koning die al net zo chaotisch is. Het kraakt, het knispert, het schuurt.
Gaandeweg valt er uit die stortvloed voorzichtig een rode lijn te destilleren. Zo zien we, door de ogen van degene aan wie ze toebehoren, terugkerende beelden van blote benen op een matras. We kijken met haar mee hoe ze rondscharrelt in een keukentje, hoe ze op het toilet tussen haar benen een bebloed maandverband ziet.
Is deze vrouw dezelfde als de vrouw die voor het doek staat, langzaam bewegend, soms het hoofd in een vreemde knik, dan weer enigszins verkrampt? Zijn deze beelden wellicht de herinneringen van deze vrouw aan het leven dat ze leidde? Op de filmbeelden maakt de chaos plaats voor een huisfeestje waar het leven gevierd wordt. Op de vloer zijgt ze ineen en kruipt ze weg.
Daarna verschijnt op het doek het woord ‘geboorte’. We horen de stem van een oude man (Tom Jansen) die vertelt over zijn onlangs overleden vrouw. Hoe zij ‘een vrolijk verval beleefde’ terwijl hij lijdzaam moet toezien hoe zijn lichaam aftakelt. In de evocatieve zinnen van tekstschrijver Rik van den Bos beschrijft hij in plastische termen zijn teloorgang: de stukjes darm die hij uitkakt, de druppels pis die na het plassen in zijn onderbroek terechtkomen waardoor hij voortdurend een nare oudemannengeur verspreidt.
Wie die man is wordt voorzichtig duidelijk als de vrouw (danseres Kalin Morrow) reageert op zijn woorden. Soms lijkt ze ze te visualiseren, soms zich ertegen te verzetten. Na een geëxalteerde dans, waarbij ze met het licht danst en het licht met haar, gaat haar lichaam spasmen vertonen. Alsof er kortsluiting is ontstaan en het lichaam in strijd is met zichzelf.
Als de stem van de man vervolgens vertelt dat het pervers zou zijn ‘mij verloren te laten gaan’ vallen de puzzelstukjes op zijn plaats. Hij heeft geïnvesteerd in vlees, het vlees van een jonge vrouw. Hij heeft zijn geest laten uploaden in het lichaam van de jonge vrouw, opdat hij kan voortleven. Op haar buik verschijnt, op een schermpje, zijn pratende hoofd.
Jocić onderzoekt in The Previous Owner de mogelijkheden van transhumanisme. Wat is de verhouding tussen lichaam en geest? In hoeverre kan de mens integreren met de computer? Vooralsnog zijn die mogelijkheden beperkt, suggereert ze door op het eind de boel behoorlijk te laten botsen. Maar dat doet ze wel in een rijke, overdadige choreografie waarin volstrekt organisch eindeloos veel (citaten van) dansstijlen voorbij komen, voorbeeldig gestalte gegeven door de helblonde Morrow.
Een intrigerende solo die de nodige vragen oproept (de belangrijkste: waarom heeft de vrouw ingestemd met dit experiment?) maar door de meesterlijke integratie van licht, beweging, muziek en tekst van begin tot eind fascineert.
Foto: Marinus Groothof