The great Gatsby van Toneelgroep Maastricht lost de belofte niet in. Door Gatsby in de eerste drie scènes alleen zingend op te voeren, zonder interactie met andere personages, terwijl scène voor scène zijn imposante huis om heen wordt opgebouwd, wekt regisseur Servé Hermans de verwachting dat hier een mysterieus figuur binnensluipt die alles, ook voor ons in het publiek, zal doen kantelen. (meer…)
Denk Romeo Castalucci. Denk Christoph Marthaler. Maar dan heel anders. Tijdens dit Holland Festival debuteert de Griekse kunstenaar Dimitris Papaioannou met de bewegingsvoorstelling The Great Tamer. Door de verstilde en beeldende kwaliteit doet deze monumentale voorstelling denken aan het werk van Marthaler en Castalucci, eerdere gasten op het Holland Festival. Maar door zijn achtergrond biedt Papaioannou een heel eigen wereld, waar poëzie in al haar schoonheid en vervreemding de boventoon voert.
Dimitris Papaioannou is geboren in Athene. Hij werd opgeleid tot beeldend kunstenaar en schilder en dat zie je in The Great Tamer duidelijk terug. In de dromerige en humoristische scènes die hij creëert met de performers, muziek en licht, ontstaan verwijzingen naar werk van Rembrandt, Bosch en Vermeer. Los van die letterlijke citaten, zit het schilderachtige ook in het sterk visuele en verstilde karakter van de voorstelling.
Terwijl het publiek binnenkomt, staat een man al voor op het toneel. Hij staat op een groots golvend kaal landschap, bestaande uit zwarte dunne houten platen. Hij beweegt nauwelijks en kijkt rustig de zaal in. Op het moment dat het zaallicht gedoofd is, loopt hij naar achter, ontkleedt zich en gaat naakt op de grond liggen. Een tweede man komt op en bedekt de naakte man met een wit doek, in een grote wapperende beweging. Dan komt een derde man op die een van de vloerplaten rechtop zet en laat vallen. De wind die dat veroorzaakt, doet het witte doek weer weg waaien. Op die manier wordt de naakte man, in een steeds iets sneller tempo, afwisselend bedekt en onthuld. En is afwisselend dood en levend.
In dat barre landschap verschijnen vervolgens allerlei dromerige en vervreemdende beelden. Vreemde figuren worden gecreëerd met verschillende lichaamsdelen van de performers: het bovenlichaam van een vrouw met twee benen van twee mannelijke performers of een wezen gevormd door vijf verschillende spelers. Een van de dansers brengt een prachtige solo waarin zijn lichaam water lijkt en elk ledemaat lijkt te golven. Plots komt er een astronaut tevoorschijn die vervolgens een menselijk lichaam onder de platen vandaan haalt. Vanaf de zijkant worden strohalmen gegooid die als dartpijlen in de vloer steken en daarmee een nieuw landschap vormen.
Al die beelden komen in een constante kalme stroom voorbij. Visuele motieven geven wat houvast aan de toeschouwer, maar er is vooral veel ruimte voor associaties. Misschien wel iets te veel ruimte. Papaioannou werkt in The Great Tamer niet toe naar een punt. De verstilling bepaalt de dynamiek. Daardoor weet de voorstelling de aandacht niet helemaal vast te houden. Maar wat een heerlijke kennismaking met de poëtische, grappige en vervreemdende theatertaal van deze multidisciplinaire kunstenaar.
Foto: Julian Mommert