Bij zangeres Niki Jacobs wordt de magische muziek van Mikis Theodorakis vanzelf theater. Haar stem is prachtig en ze is omringd met uitmuntende musici. Jacobs is al twintig jaar actief met de Jiddische liedkunst. Ze studeerde onder meer in Londen en New York en maakte eerder furore met haar band Nikitov. The ballad of Mauthausen is een intens, zeer uitgebalanceerd muziektheaterprogramma van extreem hoog niveau.

Als de musici opkomen, begint Jacobs eerst te vertellen over de liederen die Theodorakis componeerde op de teksten van Iakovos Kambanellis. Mauthausen was een werkkamp in Oostenrijk waar Kambanellis tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zat. De liederen zijn in Nederland in 1967 opgenomen door Liesbeth List in vertaling van Lennaert Nijgh. Jacobs zingt de vertaling in het Jiddisch door Willy Brill. De Mauthausen cyclus wordt aangevuld met traditionele Jiddische liederen en werk van Joodse singer-songwriters.

De verschillende nummers worden vrijwel zonder pauze achter elkaar door gespeeld wat zowel musici als publiek in opperste concentratie brengt. De zaal in Haarlem is een uur lang doodstil. Het is een geweldige ervaring die spelers en toeschouwers heel dicht bij elkaar brengt. De musici zitten in een halve cirkel naast elkaar met Jacobs in het midden. Er zijn duetten tussen violist Ro Kraus en Emile Visser op de cello, maar ook vocale duetten tussen Jacobs en Kraus.

Trompettist Ruud Breuls blaast een prachtige toon en toont zich uitermate beheerst in zijn spel. Peter van Os laat zijn accordeon fijnzinnig inkleuren en maakt de muziek liefdevol. Jacobs imponeert met haar soepele stem en het samenspel met haar muzikanten. Vooral de een-tweetjes tussen haar en Kraus zijn prachtig om te zien. Hun gezamenlijk timing is perfect. Ook Visser laat zich niet onbetuigd op zijn cello. Tegen het einde van het concert wordt de muziek uitbundiger en staat Kraus opeens op als hij zwierige Balkanklanken aan zijn altviool ontlokt wat hem spontaan applaus oplevert.

De muziek is excellent, de balans is voorbeeldig en het licht sober, maar fraai. Dit is puur genieten van rasmusici die dol zijn op wat ze doen. De spelvreugde spat ervan af en ontroert, ook door de gedragen melodieën en de schitterende zang. Alles klopt. Als toegift zingt Jacobs Lib Mikh Tsartlekh, een vertaling van Elvis Presley’s Love Me Tender. Het publiek klapt de handen stuk. De magie zindert nog uren na.

Foto: Jacco van de Dool