‘We the People’ van DEGASTEN pelt een dynamische groepsdynamiek af tot een stapvoets bewegen ****
Suddenly everywhere is black with people is een zoektocht naar het diepste zwart. Publiek en dansers treffen elkaar in een donker niemandsland waar zich een bezwerend ritueel afspeelt van toenadering en afstoting, toebehoren en uitsluiting.
Na lang in Nederland te hebben gewerkt keerde choreograaf Marcello Evelin in 2006 terug naar zijn geboortestad Teresina in Brazilië, waar zijn loopbaan nieuw elan kreeg. Hij opende er een theater, moest het weer sluiten, maar bleef zelf voorstellingen produceren. Toen het Kunstenfestivaldesarts in 2012 de voorstelling Matadouro naar Brussel haalde, opende plots meerdere internationale theaters hun deuren voor het werk van Evelin. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, Evelin is terug in Europa en is ook te zien in Nederland tijdens festival De Keuze in Rotterdam.
Matadouro deed al wat stof opwaaien in Brussel en dat gold ook voor de nieuwste voorstelling Suddenly everywhere is black with people, waarin Evelin ritueel en performance opnieuw met elkaar verbindt. Maar ditmaal geen traditionele publieksopstelling en minder ‘theatraliteit’. In die zin staat Suddenly everywhere is black with people lijnrecht tegenover Matadouro. Soberheid overheerst, danser en publiek zijn gelijkwaardige lichamen in een ruimte. Evelin baseerde zijn stuk op het essay Masse und Macht van Elias Canetti.
De nieuwste voorstelling van Evelin is een duister ritueel dat zich afspeelt in de kale zaal, waarin een ruimte is afgezet met tl-lampen. Een grens die we als publiek overigens ook mogen overschrijden. In de afgebakende ruimte ontmoet het publiek een groep dansers, allen naakt en zwart beschilderd. Als één organisme van donkere schaduwen bewegen ze grillig door de summier verlichte ruimte, soms rakelings langs de toeschouwers, die terugdeinzen en zich noodgedwongen moeten verplaatsen. Lichamen rollen en buitelen over elkaar heen. Doordat de lichamen zwart zijn, is nauwelijks te onderscheiden welk arm of been wie toebehoort. Adem, gehijg en schurende lichamen worden versterkt.
In het tweede deel van de voorstelling valt het organisme uiteen en verspreiden de schaduwen zich om vervolgens op te gaan in kluitjes publiek, die zich om de eenlingen heen verzamelen. Een doordringend geluid doemt langzaam op, de tl’s knipperen. Het is een obscuur landschap dat Evelin hier creëert. Nog eenmaal komen de performers bij elkaar, driftig bewegend drijft het op hol geslagen organisme het publiek dan tot de uithoeken van de ruimte. Daarna valt de groep opnieuw uiteen.
Het ‘publiekslichaam’ vormt een spiegel, het is kleurig en zichtbaar in tegenstelling tot de dansers die in het donker opgaan. Wie neemt hier wie in beslag en wat vertegenwoordigt dit zwarte lichaam? Een onzichtbare kracht, dat wat we niet zien, het onderdrukte? Het zijn grote vragen die Evelin hier stelt, wezenlijke zowel als politieke vragen. In die zin is Suddenly everywhere is black with people een belangwekkende performance; een voorstelling waarop we nog wel een poosje kunnen kauwen. Evelins zoektocht naar het diepste zwart is er een die hoop geeft.