Stel je voor: Theodora Bouwmeester (1850-1939), de actrice naar wie de Theo d’Or is genoemd, wordt weer tot leven gewekt en we leggen haar een hoofdrol uit een willekeurig toneelstuk geschreven na haar dood voor, zou er dan voor haar nu meer te doen zijn dan in de teksten uit haar tijd? (meer…)
In februari werd ze zeventig. Reden voor Stage Entertainment om Gerrie van der Klei uit te nodigen een voorstelling te maken die deze weken alleen in M-Lab te zien is. Het werd Spelen met Klei, een persoonlijke show, waarin de veelzijdige artieste haar grote klasse toont. Maar bovenal laat ze horen waar haar hart ligt: de jazz.
Gerrie van der Klei heeft een grillige carrière. Ze is nogal vaak ‘ontdekt’, zoals ze zelf zegt. Internationaal vierde ze successen met haar zus Dorine als het duo De Sissies. Als zangeres maakte ze – ook internationaal – furore in het orkest van haar toenmalige partner Boy Edgar. Via Annie M.G.’s Foxtrot belandde ze eind jaren zeventig in de musicalwereld.
Daarna was ze te zien in tientallen theaterprogramma’s: naast musicals ook allerhande cabaret-, zang- en showprogramma’s, zoals De Nelson Revue, You’re The Top, Purper Ladies en La Cage aux Folles. Ze acteerde in toneelstukken, films en tv-series (waarvan Moeder, ik wil bij de revue het meest vers in het geheugen ligt). Daarnaast gaf ze les aan kleinkunstacademiestudenten en maakte cd’s. En is ze afgestudeerd klassiek gitarist.
In een show van een kleine anderhalf uur is het ondoenlijk om die veelzijdige carrière recht te doen. Spelen met Klei wil autobiografisch zijn, maar dat betekent niet dat het een best-of-programma is geworden. Integendeel. Oud en nieuw gaan hand in hand, in repertoirekeuze, maar ook in bezetting. Op het toneel wordt Gerrie van der Klei, naast twee muzikanten, geassisteerd door Jeske van de Staak en Yoran de Bont – veelbelovende jonge talenten, die nog een carrière voor de boeg hebben. Spelen met Klei wordt daardoor een vitaal en fris programma, maar ook een allegaartje.
Frans Mulder en Van der Klei zelf schreven de teksten van de show, waarbij Mulder ook enkele nieuwe liedjes en bewerkingen van bestaande songs voor zijn rekening nam. Die teksten zitten vol humor en zelfspot. ‘Is dit het? Moet ik het hier doen?,’ schampert ze bij opkomst en laat met een enkele blik en een minutieuze timing zien wat een geweldige comédienne ze is. Voor de grootste vedette van Madurodam geen jubileumshow in Carré. Ze moet het doen met een ouwe loods. Maar kijk haar staan.
Dat Van der Klei haar jubileum niet viert in het Carré maar in M-Lab is ongetwijfeld het gevolg van haar grillige carrièreverloop. Omdat ze steeds op zoveel verschillende fronten actief was – en daardoor niet voortdurend zichtbaar was voor een vast en groot publiek – is ze nooit de grote ster geworden die ze in potentie is.
Het lijkt haar niet te deren. Voor spijt ben je bij haar aan het verkeerde adres. Met ironie en zelfspot neemt ze het publiek voor zich in en houdt hen tegelijkertijd op afstand. Veel wordt benoemd, maar meer diepte dan een babybadje krijgt de voorstelling niet. De foute keuzes en dito mannen; de eenzaamheid op een oudejaarsavond in Stuttgart; de plotselinge breuk van de Sissies en dus met haar zus Dorine in Italië; haar grote liefde voor Boy Edgar: zodra het iets intiemer wordt, houdt ze het kort.
Dat Spelen met Klei wel degelijk soms een intiem karakter krijgt, komt door de voordracht van de liedjes. Nergens lijkt de zangeres persoonlijker te kunnen zijn dan wanneer zij zingt. Van de Brecht/Weill-compositie Surabaya Johnny maakt ze een lied vol eenzaamheid en verlangen. En zo zijn er meer, in dit door jazzsongs gedomineerde programma. Ondanks dat de jaren doorklinken in haar stem, heeft ze aan timing en zeggingskracht niets ingeboet.
Wat de show vooral mist is vorm en duidelijke keuzes. Hoewel frames prominent aanwezig zijn in het toneelbeeld, mist de regie van Stanley Burleson focus. Er zijn teveel ideetjes en sketches die nergens naar toe gaan.
Dat is jammer, want Spelen met Klei had – ondanks die bewuste afstandelijkheid – een dijk van een programma kunnen zijn. Het neemt niet weg dat deze jubileumshow de moeite waard is. Gerrie van der Klei bewijst eens en te meer een groots comédienne en een fijnzinnige jazzzangeres te zijn.