In deze interdisciplinaire performance Spare Time Work vragen theatermakers Melissa Mabesoone en Oshin Albrecht van het Vlaamse theatercollectief buren zich af hoe we onze tijd indelen: wat is werk, wat is plezier, wat is vrije tijd?

Spare Time Work is opgedeeld in drie delen. In het eerste deel zien we de personages Young en Adult Hood. In een toneelbeeld bestaande uit groene kleuren en geblokte rekwisieten wordt Young door Adult Hood op ceremoniële wijze ingewijd in de volgende fase van haar leven. In het tweede deel, waarin alles beige en poederachtig is, ontmoeten we twee volwassenen vrouwen op de werkvloer: een kantoorklerk (Office Worker) en een schoonmaakster (Cleaner), beiden gevangen in de sleur die hun werk met zich meebrengt. In het derde deel maken twee in figuratieve klederdracht gehulde figuren de dienst uit. Omringd door neonroze lichten en organische vormen becommentariëren zij de ogenschijnlijk onvermijdelijke keuze voor de werkende vrouw: carrière of moederschap?

Mabesoone en Albrecht raken in Spare Time Work aan een reeks vragen die niet persé nieuw, maar nog steeds relevant zijn. Ze delen geen antwoorden uit, maar schotelen ons slechts de vraagstukken voor. Wat doen we met onze tijd? Wat is werk, wat is vrije tijd? Waar haal je plezier uit? Wat wil je bereiken? Wat zijn je opties als kunstenaar, als vrouw, als (toekomstig) moeder?

In de kenmerkende stijl van buren komen er veel disciplines aan bod die elkaar continue afwisselen. De montagevoorstelling Spare Time Work is een performance, maar ook een musical met zang en dans en een beeldend werk. Mabesoone en Albrecht stikken op fragmentarische wijze een lappendeken van zinnen, woorden, poses, rekwisieten, lichtspots en kledingstukken aan elkaar. Met al die onderdeeltjes bouwen ze heel secuur een wereld, die elk van de drie delen weer anders is, maar die altijd strak gechoreografeerd is.

Het resultaat is een aaneenschakeling van esthetisch mooie beelden en soundscapes. Met name de opening van het tweede deel laat zien dat de makers een sterk gevoel voor beeld en compositie hebben. We zien hoe Cleaner op een bed van abstracte blokken in slaap valt. Door haar vloertrekker over de grond te schrapen, creëert Albrecht een snurkgeluid. Tegelijkertijd rolt Mabesoone in een kantoorstoel de bühne op, begeleid door een soundscape van toetsenbordgetik. Ze doet aan als een zombie: hoofd op haar borst, armen gekromd, met vingers die wegtypen in het niets. De twee beelden smelten moeiteloos samen.

De speelstijl die Mabesoone en Albrecht inzetten is daarbij bijzonder, omdat zij als performers net zozeer een technisch onderdeel zijn van de collages die ze maken als het licht en de rekwisieten. Hun dialogen en bewegingen zijn zodanig gestileerd dat je het gevoel hebt naar een bewegend schilderij te kijken.

Dit alles zorgt voor een pittige vorm van interdisciplinariteit. De vele details en hoge mate van fragmentatie hebben namelijk ook nadelen. Alhoewel alle delen duidelijk een sterke innerlijke logica hebben, worden er weinig handvatten geboden om deze logica te kunnen volgen. De abstracte dialogen, geuit in strak gedeclameerde zinnen, maken identificatie met de personages lastig. Hetzelfde geldt voor de reeks aan attributen (grote papieren enveloppen, blokjes met woorden, een enorme reep chocola) die verschijnen en weer verdwijnen, zonder persé een impact te maken.

Er gebeurt veel, maar de hoge mate van absurditeit roept vaak meer vragen op dan dat het antwoorden biedt. In een voorstelling waarin inhoudelijk al veel prangende vragen worden gesteld, voelt dat als een hindernis. Spare Time Work nodigt de kijker uit om zelf conclusies te trekken. Voor de gevorderde kunst- en theaterganger is dit een lekkere uitdaging. Voor het theaterpubliek op zoek naar een avondje vertier – dat toch veelvuldig aanwezig is in de grote zaal van de Verkadefabriek – levert het vooral nog verwarring op.

Foto: Michiel Devijver