Snikheet

Amsterdam Noord moet als de sodemieter van het gas af. Er ligt een plan. Voor 2035. Snikheet zoomt in op de energietransitie, maar ook schimmelende huizen versus Tesla’s, gehannes met de wooncorporatie, klimaatactivisme en rauwe levensverhalen passeren de revue. Een hele kluif, prachtig neergezet door speciaal voor de voorstelling ingezette vrijwilligers (buurtbewoners) en de vaste cast van Parels voor de Zwijnen. Toch duurt de voorstelling met bijna twee uur speeltijd echt te lang.

Parels voor de Zwijnen brengt al meer dan twintig jaar voorstellingen over de verdeeldheid binnen Amsterdam: de kloof tussen arm en rijk die maar moeilijk wordt overbrugd. En zoals met alle situaties waarin verandering moet komen, lopen de emoties flink op. Schreeuwen, stampen, huilen, en het dan weer goed maken. Dat kan gewoon.

Na de voorstellingen De koningin van de voedselbank (2018) over armoede in Noord, en Vetarm (2019) over geldnood en overgewicht onder de Noorderlingen, speelt het gezelschap nu Snikheet. De setting is een theatrale bewonersavond in cultureel centrum ’t Zonnehuis. Hier staan de schoolstoelen kriskras door elkaar en lonken de geblokte tafelkleedjes. Om beurten nemen de buurtbewoners en vaste Parels-spelers plaats achter de microfoons. De eigen belevingen worden afgewisseld met teksten van Rogier Schippers, Marijn van der Jagt en Saskia Huybrechtse en schieten smeuïg door elkaar. Het levert een ratjetoe aan feit en fictie op.

De opkomst bij aanvang, die van een bonte kinderschare klimaatactivisten uitgedost in kleurrijke outfits, zet meteen de toon. Onder leiding van Pam (Renée de Graaff) scanderen ze leuzen en zingen nummers, waaronder: ‘Ga van dat gas af, dit is de laatste keer’. Meermaals volgen er felle discussies met vaste Parels-acteur Rogier Schippers in de rol van Paul, frontman en leider van de avond. ‘Kan dit vrije-school-gebeuren niet even dimmen?’ Nee, vindt Pam. Er moet stevig gepraat worden. Leuk hoor, dat Klimaat Akkoord Noord (in de vorm van een netjes uitgeprint boekwerk) maar al die plannen hebben tot nog toe weinig uitgehaald.

Absolute eyecatcher van het spektakel is buurtactivist Eva Bollen. Door middel van sterke monologen, voorgedragen achter haar microfoon, en in dialoog met de andere spelers, zet ze zich in voor Noord. ‘U maakt zich zorgen over het eind van de wereld, ik maak me zorgen over het eind van de maand’, zegt ze tegen Aletta (Nanette Edens), een stinkend rijke bewoner van woonbotengemeenschap De Zilvervloot: een circulaire zelf opgezette wijk voorzien van zonnepanelen en elektrische auto’s. De belevingswerelden van beide vrouwen staan mijlenver uit elkaar. Ook Amsterdammer Mohamed Zouini speelt een glansrol en vertelt over zijn initiatief voor de 107 groene daken op de schuurtjes van Tuttifruttidorp. Het komt tot een Wie-is-de-groenste-quiz waar de hele zaal aan deelneemt (wie eet vlees, koopt plastic tasjes, heeft afgelopen jaar gevlogen?). De winnaar krijgt een plantje van Zouini.

In Snikheet tuimelen uiteenlopende onderwerpen en discussies over elkaar. Hierdoor zakt het verhaal op tweederde in elkaar. Het publiek wordt meermaals aangespoord te participeren om zo tot verbroedering te komen, en ook de lange dialoog tussen Pam en en Aletta van De Zilvervloot over het wel of niet een kind op de wereld zetten, haalt vaart uit de voorstelling. Snikheet heeft het allemaal in zich, maar door de grote omvang aan thema’s, ervaringen en publieksparticipatie wordt de aandacht niet van begin tot eind vastgehouden.

Foto: Marlise Steeman