Het Vlaamse Fabuleus (uit Leuven) is in de Lage Landen een vooraanstaand makershuis voor dans en theater, voor en door jongeren. Nieuw talent krijgt er de kans om projecten op te starten en meestal leiden die tot verrassende resultaten. Zo maakte Karolien Verlinden, nu van Tuning People, er een paar jaar geleden dUb (2014), een virtuoze abstracte dansvoorstelling met jongeren.

Nu is het de beurt aan Talitha De Decker. Ze heeft nog als jongere meegedaan in de Fabuleus-voorstelling Pitsers (2010) van Karolien Verlinden en Jef van Gestel, ze kreeg daardoor de smaak te pakken, volgde de choreografie-opleiding aan de Fontys Dansacademie in Tilburg en deed haar stage bij dUb. Haar afstudeerproject in 2014 was Snap, voor twee dansers. Dat vergroot ze nu uit tot een productie voor veertien jongeren tussen 14 en 21 jaar.

Zeven cultuurcentra uit Belgisch-Limburg maakten zich zorgen over de artistieke ontplooiingskansen van jongeren uit deze provincie. Ze vroegen Fabuleus, een graag geziene gast in deze cultuurcentra, om met jongeren een dansproject op te zetten. Na een uitgebreide auditieronde werden veertien jongeren geselecteerd die wel wat meer willen dan dansjes uit videoclips nadoen. Met hen werd bijna een jaar lang gewerkt aan een uitdieping van Snap.

Haar voorkeur voor het vierkant kwam daarin al naar voren. Ze zoekt materiaal in kleine bewegingen. Die analyseert ze tot in de details. Ze deconstrueert het materiaal, en bouwt dat dan langzaam op tot een nieuwe constructie. Dat proces van analyse, deconstructie naar constructie, past ze ook toe in de muziek en de scenografie. Hits uit de jaren negentig vormen de basis, maar we krijgen geen medley van die jaren, wel een compositie (Benjamien Lycke) die begint met stilte, met brommende bassen en geleidelijk sluipen er – herkenbare – tunes in, die zich uitbreiden tot korte en lange fragmenten. Een caleidoscopisch spectrum van discodeuntjes, meebrulliedjes, met zware beatbassen.

In de scenografie (Oona Sauwens en Andreas Ketels) zien we het resultaat van hetzelfde proces. Lange, brede en kleine rechthoeken van gekleurd doorschijnend plexiglas staan eerst achter het blauwachtige dansvierkant opgesteld en geleidelijk worden die door de dansers in de ruimte opgehangen of geplaatst. Af en toe worden ze verruild. Kleurige beelden in een strakke geometrie. Maar dat zien we pas na de in het donker gehulde beginscène. We horen ritmisch stampen en schuiven van schoenen. Meer niet. Plots floepen de lichten aan. De kleurige scène verblindt.

Tussen de plexiglazen kaders rennen en huppelen de jonge dansers in fel gekleurde t-shirts, losse (trainings)broeken en broekrokjes. Ze maken vooral hoekige bewegingen. Het begint met solo’s, dan krijgen we een duet, ze dansen met drie, met meer, met de hele groep. En verrassend: geen voorspelbare breakdance of hiphop! Uni sono construeren ze voor hun gezicht met hun armen vierkanten, opnieuw en opnieuw, als in een bezwering. Uit die totaalconstructie breekt iemand los, doet iets anders, een ander volgt, weer een ander varieert verder. Heel geraffineerd gaan de hoekige bewegingen in elkaar over.

Snap XL is niet de zoveelste choreografie rond het thema aantrekken en afstoten, maar is een geometrische constructie van bewegingen, heel strak en puur vormgericht, maar met voldoende knipoogjes naar elkaar. Een meisje kijkt wat boos naar de anderen, die kijken verwonderd terug en hup, een nieuwe beweging is gestart. Samen stellen ze zich tussen gekleurde kaders op, als voor een groepsportret. Ze trekken hun monden heel ver open, dan weer dicht, steeds weer, alsof ze iets zeggen, maar we horen niets. Het zijn de rechthoekige bewegingen van hun monden die belangrijk zijn. De vorm telt, niet de inhoud.

Een pure vormesthetiek straalt uit de beeldcompositie, uit de muziek, uit de individuele en collectieve bewegingen. Even strak als de ruimte zelf. Dat alles wordt nog verstevigd door het energieke dansplezier! Een knappe prestatie, die niet alleen in Belgisch-Limburg mag worden getoond, maar ook op Festival Tweetakt in Utrecht en tijdens de vakantie in Denemarken.