Liedtekstschrijver en componist Stephen Sondheim en regisseur Harold Prince hadden verschillende redenen om van Christopher Bonds melodrama Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street een musical te maken. Voor Prince lag de fascinatie in een verhaal waarin mensen elkaar vermoorden en tot pasteien bewerken om hogerop te komen. (meer…)
Van studentenflat naar Broadway: de geschiedenis van SIX leest als een succesverhaal. Derdejaars studenten Lucy Moss (destijds 23) en Toby Marlow (toen 24) schreven het naar aanleiding van een oproep van de Cambridge University Musical Theatre Society. Ze bedachten een musical over de zes vrouwen van de Engelse koning Hendrik de Achtste, die mede dankzij sociale media verwerd tot een wereldwijde hit. Met haar glimmende, feministische brand bereikt SIX een groot publiek.
In 2017 werd SIX voor het eerst gespeeld op het Edinburgh Festival Fringe. Van daar nam de musical een vlucht nadat hij werd gezien door componist George Stiles, een vriend van Marlows familie. Samen met drie andere theaterproducenten organiseerde die datzelfde jaar een reeks voorstellingen in het Londense Arts Theatre. Een tournee en reeksen in verschillende West End-theaters volgden. In 2020 werd SIX gekatapulteerd naar Broadway, met Moss als jongste regisseur ooit op Broadway die vrouw is.
Nu doet de Britse tourversie ook Nederland aan. Aan aandacht voor deze inhoudelijk in- en in-Engelse musical geen gebrek. Het DeLaMar Theater is uitverkocht en ook de reeks in het Nieuwe Luxor Theater loopt zo goed dat er inmiddels voorstellingen bijgeboekt zijn in 2024.
Opvallend is de manier waarop sociale media hebben geholpen bij het vergroten van de bekendheid van SIX. De producenten orkestreerden daartoe een speciaal marketingmoment. Aan het slot van de musical klinkt een medley van hits uit de voorstelling, de zogenaamde ‘MegaSIX’. Op dit moment wordt het publiek aangemoedigd hun telefoons te pakken, te filmen en de opnames natuurlijk zo veel mogelijk te delen. Op Instagram en TikTok zijn inmiddels massa’s ‘MegaSIX’-videos terug te vinden; The Telegraph noemt SIX als eerste West End-musical die TikTok heeft omarmd als mediastrategie.
Ook Daniëlle van Kalken, marketingcoördinator bij MediaLane Theater, leerde SIX kennen via TikTok. Om de productie in Nederland te promoten, zette MediaLane Theater TikTok voor het eerst op grote schaal in. Het kon daarbij voortbouwen op TikTok-trends waarin muziek uit SIX gebruikt werd en op nummers uit de voorstelling die viraal zijn gegaan op het platform. De korte, vlotte dialoog uit SIX leent zich bovendien goed voor memes. De trailer die MediaLane Theater op TikTok plaatste werd ‘extreem goed’ bekeken, zegt Van Kalken: meer dan 1,9 miljoen keer. ‘Het engagement met materiaal uit SIX was veel hoger dan bij andere musicalproducties. Mensen gingen liken, taggen en reageren: “Eindelijk kunnen we SIX zien, wat fijn dat het naar Nederland komt”.’
Van Kalken verklaart dit succes deels aan de hand van de succesvolle brand van SIX: ‘Die is fris, vrolijk en positief. Het ziet er flitsend uit en de thematiek van female empowerment leeft erg onder jongeren.’ Het engagement op TikTok lijkt zich te vertalen naar de kaartverkoop. Dertig procent van de boekingen voor de reeks in het DeLaMar Theater en veertig procent van de boekingen in het Nieuwe Luxor Theater komt van mensen jonger dan 24 jaar. Dit komt overeen met de leeftijd van de grootste groep TikTok-gebruikers. Tachtig procent van alle boekingen is bovendien afkomstig van mensen die nog nooit eerder een kaartje hebben gekocht voor een voorstelling in deze theaters.
SIX is dan ook aanstekelijk. De muziek is extatisch met een hyperactieve score, waarbij elk van de queens inspiratie ontleent aan de uitstraling en teksten van bekende popartiesten zoals Beyoncé en Ariana Grande. De elektronische remix van ‘Greensleeves’ in ‘Ex-Wives’ en de luchthoorn in ‘Haus of Holbein’ zijn van een briljant soort kitscherigheid. De voorstelling als geheel is hilarisch en uitbundig, continue op de maximale stand. Ze is luidruchtig en vocaal imponerend, met ad libs, riffs en beltklanken die op volle sterkte je oren in knallen, gebracht door getalenteerde vrouwen die het podium domineren – ook in het orkest. Ze oogt over de top, als één specifieke smaak sexy feminisme: die van blikkerende outfits met korte rokjes en push-up bh’s, zwaar aangezette make-up en glitters.
SIX is opgezet als concert van 80 minuten en draait om de vraag: wie van de vrouwen van Hendrik de Achtste heeft aan zijn zijde het meest geleden? Zij mag de frontvrouw worden van de band. Juist die opzet, die uitgaat van vrouwen die hun plek willen claimen in de geschiedenis, maar wier plek enkel bestaat bij de gratie van een man, is wel een niet te negeren manco van de show. De onderlinge competitie van de vrouwen gaat over hun verhouding tot Hendrik en de vergelijking wie het meeste misbruik heeft ondergaan en trauma opgedaan. Ze boksen tegen elkaar op met afgehakte hoofden, seksueel misbruik en aantallen miskramen. Uiteindelijk duiden de vrouwen deze opzet wel als iets kwalijks en patriarchaals. ‘Oh, I get it’, zegt Anna Boleyn. ‘Since the only thing we have in common is our husband, grouping us is an inherently comparative act and as such unnecessarily elevates a historical approach ingrained in patriarchal structures’.
SIX is dus wel degelijk zelfbewust, maar lost de daaruit voortkomende verwachtingen niet zo sterk in. ‘There’s so much more’, zingt Catherine Parr nog wel: ze heeft boeken en psalmen geschreven en zich ingezet voor onderwijs voor vrouwen. ‘Why can’t I tell that story?’ Dat is een goede vraag. Net daar wordt het immers interessant, maar toch blijven deze feiten in SIX een voetnoot in een voorstelling die in de kern gaat over het leed van de vrouwen en niet over hun eigen talenten of prestaties. Moss en Marlow kiezen er in plaats daarvan voor om aan het einde een alternatieve geschiedenis te schetsen. Helaas is dit een geschiedenis die nooit werkelijkheid is geworden en in feite niets verandert aan het patriarchale systeem dat ze zo mooi aankaarten. Voor een musical die zo’n groot en jong publiek bereikt wellicht een gemiste kans.
Wat blijft is een wervelende show, een in de puurste zin van het woord, die met flitsende toneelbeelden en technisch vocaal geweld overdondert tot de laatste dreun uit de speakers.
Foto: Pamela Raith