De Chileense choreograaf Rodrigo Sobarso de Larraechea laat zich graag uitdagen door de kracht van de natuur. In zijn voorstellingen ontvouwt hij welke invloed die kracht uitoefent op het menselijk lichaam. Zijn nieuwste performance Sites onderzoekt het theater als archeologische terrein. Met de blik van een alien duikt hij in de architectonische theaterruimte.

De performances van Sobarso de Larraechea kenmerken zich door hun zintuiglijke en ambachtelijke karakter. Ze zijn sterk gerelateerd aan de beeldende kunst en het is dan ook niet voor niets dat deze jonge choreograaf, die enkele jaren gelden afgestudeerde aan de School voor Nieuwe Dansontwikkeling in Amsterdam, het afgelopen jaar artist-in-residence was aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht.

Vorig jaar verraste Sobarso de Larraechea ons nog met zijn voorstelling Apnea, waarin hij de onderwaterdruk onderzocht en vertaalde naar een performance vol suggestie. In het nieuwe Sites – hij schrijft het zelf als /S ITE S\ – staat de archeologische theaterruimte centraal en bouwt Sobarso de Larraechea met geluid, licht en materiaal een fictieve ruimte die flirt met de theatersuggestie. Zo staat in het midden van een klein toneel iets wat op een speeltuinrek lijkt; aan dat rek hangt deze keer echter geen schommel of rekstok, maar twee grote zwarte geluidsboxen.

Maar voordat de choreograaf de boxen schommelend in beweging brengt, is het publiek getuige van een prachtig zintuiglijk openingsschouwspel, ongetwijfeld het hoogtepunt van Sites. Aan weerszijden van het rek staan in een rij vierentwintig kleine waterkokers opgesteld, alle keurig aangelijnd door een uitgemeten stelsel van witte en oranje elekriciteitsdraden. Het water, dat langzaam aan de kook wordt gebracht, maakt een subtiel zoemend en indringend geluid, dat steeds luider wordt tot de witte kokertjes beginnen te dampen. Even later wordt het water uit de kokers behendig in een zwarte bak onder het rek gegoten, waardoor een waterspiegel ontstaat.

Dj, master of ceremonie of godspersoon, beheerst bedient Sobarso de Larraechea het licht- en geluidspaneel dat is opgehangen aan de wand. Gekleed in een wit tenue, dat dankzij de korte broek nog het meest doet denken aan een tennisoutfit, duwt hij de grote zwarte boxen op de maat van de muziek aan. Muziek, of liever geluid, bepaalt veel in deze voorstelling. De elektronische doffe beats uit de boxen creëren een opkomende sensatie. Een sensatie die gemakkelijk zou kunnen transformeren tot een groots spektakel, maar daar kiest deze choreograaf bewust niet voor. Sensaties worden in de kiem gesmoord.

Dankzij een geluidsbox die omhoog wordt getakeld verplaatst het schouwspel zich in het tweede deel van Sites naar een ander deel van de ruimte. Een vaag daglicht wordt zichtbaar, maar als de muur van gipsblokken rond het lichtje wordt afgebroken blijken het tl-lichten en zijn we toch een illusie armer. Het zijn overigens precies die ambachtelijke handelingen, zoals het verplaatsen van stenen, grond of hout, die het werk van deze choreograaf tot nu toe zo kenmerkten.

Behendig schuift Sobarso de Larraechea zowel het geluidsboxje als de tl-lichten in een luchtkoker hoog boven het toneel. Het is een mooi laatste beeld in het merkwaardige universum van de Chileen, die zich in Sites ontpopt tot een even groots als ontluisterend magiër. Toch mist deze voorstelling de werkelijke confrontatie met het lichaam, die in eerdere voorstelling van Sobarso de Larraechea zo sterk aanwezig was. Echte fysieke inspanning blijft uit. Het is een gemis dat van Sites een wat afstandelijke en contemplatieve performance maakt.

Foto: Hanne Nijhuis