Het internationale project A Play For the Living in a Time of Extinction wordt op iedere plek waar het wordt gespeeld opnieuw gemaakt, met lokale makers en performers. Op uitnodiging van het Holland Festival nam Floor Houwink ten Cate de Nederlandse versie voor haar rekening. (meer…)
In Sea of Silence onderzoekt regisseur Floor Houwink ten Cate de grotesken van de opera aan de hand van een dramatische familiegeschiedenis. Het resultaat is ongegeneerd rood op rood theater, waarin circus symbool staat voor de grenzeloosheid van huiselijk geweld en de romantiek van de idylle het allemaal mag verhullen.
Prachtig blauw licht maakt van het bescheiden zaaltje een kolossale ruimte met veel hoogte. Gekleed in een vleeskleurige legging en top leidt stalmeester Abke Haring het stuk in. Haar taal kent een flinke dosis poëtische schoonheid, prachtige inbreng van schrijver Esther Duysker. De dichterlijke introductie neemt ons mee naar een idyllisch, geïsoleerd dorpje aan zee, waar we met veel verleiding in een tragische familieverhaal worden gezogen.
Regisseur Floor Houwink ten Cate trekt alle registers open en zet haar personages neer als de clowns van een circus, overdreven grotesk, alleen de kostuums ontbreken nog. Binnen het gegeven incorporeert ze bovendien nog een aantal circusacts van acrobatiek en dierendressuur tot messenwerpen. Het kan niet op. Sea of Silence is in alle opzichten ‘vet’.
Midden in de ruimte is een verhoogde piste, waarop het fysieke geweld dat binnen de familie speelt zijn exposure krijgt. Soms vallen familieleden van de schijf of hollen ze zonder vooruit te komen hulpeloos achter elkaar aan. Daarmee is de draaischrijf de letterlijke stichter van het wankele evenwicht binnen het gezin, waarin geweld, geweld oproept en alleen maar slachtoffers zijn.
Benjamin Moen, de vader, gooit zijn grote lichaam functioneel in de strijd, zoals hij dat ook deed in One Man Show, de vorige productie van Houwink ten Cate; ook al zo’n gewaagd stijlonderzoek. Met zijn wilde manen is Sjaid Foncé (derdejaars mime-opleiding), de zoon, een markante verschijning. Operacomponist en -zangeres Annelinde Bruijs speelt de moederrol. Haar elegante, sierlijke bewegingen refereren aan die van een prima ballerina. Haar hele houding straalt controle uit en dat past weer bij haar positie. Wanneer Bruijs haar stem inzet krijgt Sea of Silence eindelijk adem, die het nodig heeft.
De hulpverlening komt ook nog even binnenstappen, als Moen even van rol wisselt. Een ingreep die in het gesloten bolwerk van geweld dat is ontstaan haast vervreemdend werkt. We zien hoe het de spanning alleen maar vergroot. Er is allang geen redden meer aan deze familie en het probleem is (overduidelijk) circulair. Hoe erg ze er ook aan toe is, de dochter lijkt de enige overlevende; ze kan in elk geval het verhaal nog navertellen.
Haring maakt het circus rond, net zoals ze het ook inleidde, met veel mooie woorden. Wat een rollercoaster dit stuk! Als vormonderzoek tussen fysiek theater en opera geslaagd, een enorme prestatie ook van de acteurs. Als voorstelling volledig over de top en daarmee ook een illustratie van de inhoud. Compromisloos, dat wel.
Foto: Bas de Brouwer