Twee dagen na de tachtigste verjaardag van Philip Glass ging Scenic Route van het Nederlands Dans Theater in première. In het eerste stuk, Silent Screen, speelt de muziek van Glass een belangrijke rol. Het tweede stuk is ook van de choreografen Sol Léon en Paul Lightfoot. Ze dragen hun nieuwe creatie Singulière Odyssée op aan Gérard Lemaître, die vorig jaar overleed. Een mooi eerbetoon.
Drie mensen kijken uit over zee, geprojecteerd op het grote achterdoek. We zien hun silhouetten van achteren. Dan draait één persoon zich om, en daarna de tweede. Jorge Nazal en Sarah Reynolds beginnen een gepassioneerde, romantische dans.
Het beginbeeld van Silent Screen (2005) is prachtig, zeker in het Scheveningse Zuiderstrandtheater. Op die locatie, in het laatste theater voor Engeland, roept het een sterke verbinding op tussen binnen en buiten.
Na de beelden van de kust kijk je een bos in. Over het centrale pad komt een meisje in een rood jack op ons aflopen. Haar oog wordt een draaikolk, de muziek van Glass wordt hectisch, net zoals de bewegingen.
Je kunt Silent Screen goed zien als het verloop van een relatie. Het begin is lyrisch en onbezorgd, het kind maakt daar een einde aan, maar verdiept mogelijk de verstandhouding. Andere personen duiken op, er is sprake van een driehoeksverhouding, duiveltjes en engelen komen op hun pad. En allemaal dansen ze prachtig, met flitsende ledematen en een rijke schakering van emoties. Die zijn nooit eenduidig: als de lading van de bewegingen zwaar lijkt te worden, relativeren wijd opengesperde monden en kriebelende gebaartjes de lading. Ironie is nooit ver weg bij Lightfoot en Léon.
Het stuk heeft een archetypische, surrealistische lading, geaccentueerd door de kleuren zwart, wit en rood. Een vrouw bestijgt het podium met een jurk die het complete speelvlak in beslag neemt. Aan het einde van het stuk is het meisje dat over het bospad wegloopt weer terug. Het zijn beelden, droombeelden misschien, die net zoals de emoties niet direct te duiden zijn, maar wel van alles bij je loswoelen. Silent Screen zorgt lang voor nabeelden in je hoofd.
De naam zegt het al: Singulière Odyssée is ook zo’n reis, voor veel verschillende personages. We zien daar maar een momentopname uit, in de wachtkamer van een station waar het altijd twee over half tien blijft. Mensen ontmoeten elkaar, dansen samen even een mooi duet en gaan hun weg weer.
De constante factor is Marne van Opstal. Mensen komen binnen en verdwijnen, hij blijft op zijn post en danst prachtige solo’s door de verhalen van de komende en gaande reizigers door. Als hij dan aan het einde van het stuk zijn liefde gevonden lijkt te hebben, verdwijnt zij in de muur.
Max Richter componeerde de muziek speciaal voor het nieuwe stuk. Exiles sluit met zijn repetitieve pianonoten en de verglijdende strijkersakkoorden daarboven goed aan bij de stukken van Glass voor de pauze, maar doet nog sterker denken aan Arvo Pärt.
Van Opstal roept de groteske stationschef in herinnering die Gérard Lemaître ooit danste op Different Trains van Steve Reich, al komt hij niet zo goedgemutst over. Van 1960 tot 2006 danste Lemaître bij het NDT. Eerst in de hoofdmacht, daarna in NDT 3, de groep die keer op keer liet zien hoe groot de zeggingskracht van oudere dansers kan zijn. Hij wist wel hoe het kon dat hij zijn dansloopbaan zo lang rekte: ‘Dansen doe je met de hersens.’ Hij overleed eind vorig jaar. Twee dagen na zijn tachtigste verjaardag.
Foto Silent Screen: Rahi Rezvani
