Gaunerstück van het Ro Theater en Deutsches Theater Berlin is alleen vanmiddag nog te zien in Rotterdam ****
Jack Wouterse en Yahya Gaier spelen samen de Oerolvoorstelling van het Ro Theater. Gaier haalt op zijn tenen met zijn kruin net de kin van Wouterse en past een keer of drie in het lichaam van de grote vriendelijke reus. Dat schreeuwt om slapstick, en die komt er ook. Van hoog niveau.
‘Ik heb gefaald,’ is de eerste zin van de indrukwekkende verschijning aan wie je de bewaking van je bank graag overlaat. Hij heeft een bijzondere positie, de portier die verantwoordelijk is voor ochtendopening, slagboom en portiersloge, daar is hij zich terdege van bewust. Hij is een trouwe waakhond, maar vangt ook calamiteiten op, met veters, batterijen, veiligheidsspelden, aspirines en condooms. Hij heeft een goede verstandhouding met zijn chef, die hij uit de brand hielp toen hij zijn naam niet meer wist. ‘Zomeren,’ fluisterde hij, wat de chef verstond als samurai. Hij is nooit ziek en altijd punctueel.
Behalve deze ochtend. Alles gaat mis. De wekker gaat niet om vijf uur nul nul af, zoals altijd, maar laat het afweten. Broekspijpen protesteren, zweetdruppels biggelen, sokken verstoppen zich en vingers blijven vastzitten in geheimzinnige gaten in de muur. Gelukkig loopt er een klein mannetje rond die hem af en toe uit de penarie helpt, maar toch blijft er genoeg ellende over. Een nachtmerrie voor een man met zoveel plichtsgetrouwheid en verantwoordelijkheidsgevoel.
Samurai is weer een stuk van Dea Loher, hofleverancier van het Ro Theater. Alize Zandwijk introduceerde haar in Nederland en regisseerde onder meer Onschuld, Het laatste vuur en Dieven. Samurai is een korte en luchtigere tekst, maar ook hier staat het gekrabbel van de kleine man centraal. De portier is onderhevig aan krachten die hem ver te boven gaan, maar moet daarmee omgaan om zich te kunnen handhaven in een samenleving die veel van hem vraagt.
De tekst en de situatie van Loher vormen samen een ideaal voertuig voor Jack Wouterse. Zijn acteercarrière begon in het circus. Hij is nog steeds een ontroerende clown, maar heeft meer kwaliteiten: hij combineert zijn visuele grappen met veel taalgevoel en inlevingsvermogen. De kwelling van de portier gaat samen met zijn lichamelijke ongemakken; Wouterse laat je zowel fysiek als in taal voelen hoe groot de belasting is waaraan hij blootstaat.
Ook mooi is dat Samurai bij al dat zweten toch lang zweeft in een onbestemd gebied tussen werkelijkheid en absurdisme. Het ongedefinieerde personage dat Yahya Gaier speelt, versterkt dat effect. Pas op het laatst, wanneer de wekker gaat, weet je wat je gezien hebt. Gaier regisseerde de voorstelling en zorgt voor een eigenzinnige verbeelding van Lohers tekst.
Het Ro Theater programmeert Samurai de komende tijd voornamelijk als lunchvoorstelling en gaat daarna met het stuk naar Oerol.
Foto: Leo van Velzen