Romeo \ Julia

Ergens verwachtte ik, ondanks de titel, geen Shakespeare te zien. Soms lijkt alles al te zijn gezegd over Shakespeare. Rachel Besemer en Wout van Veenendaal, afstudeerders van de richting Artist Educator in Theatre van ArtEZ, hebben het in Romeo \ Julia toch op zich genomen om nog wat te zeggen.

Het stuk opent met een beschrijving van wat ons staat te gebeuren; twee mensen die het allermooiste zullen meemaken. Er wordt ons een klassieker beloofd. Hoewel je zou kunnen stellen dat het genre van de romantiek al verzadigd is, haal ik zelden mijn neus op voor een lekkere lovestory. Elke uitstap naar de wereld van oxytocine en mogelijk hartzeer weerspiegelt een gedeelde menselijkheid waardoor ik me gezien en geprikkeld voel. Nu ons de liefde wordt beloofd in Romeo \ Julia vraag ik me af wat voor gezicht van de liefde ditmaal getoond zal worden.

Highschool sweethearts. De Shakespeare van Besemer en Van Veenendaal is puberaal. Niet alleen de spelers lijken jong. Niet alleen de personages zijn jong. Alles is jong. De speelstijl heeft is dartel en inconsistent, waardoor eerder suggesties van personages worden gedaan. De spelers lijken plezier te hebben in wat ze doen, maar wanneer er grappen gemaakt worden, roert het publiek zich niet (op de consensuele moordscènes na, die vielen scherp en ontwapenend). Ook de liefdesverklaringen brengen weinig teweeg.

De muziekkeuze is jong; het melodrama van Radiohead kleurt de hartstocht zoals dat in een tienerkamer hoort. Door nummers te kiezen die zo specifiek verbonden zijn aan een eigen esthetiek en ervaring, doet het stuk onrustig aan. Tijdens het kijken zweef ik ergens tussen mijn karige kennis van Shakespeare, wat ik nog weet van de middelbare school, en de stereotypen rondom Radiohead-luisteraars. Alhoewel de nummers gevoelig en teder vertolkt zijn (door muzikanten Philomeen de Gier en William Lasbleiz), verbind ik ze weinig met de personages.

Ook de sensualiteit is jong. Seksuele spanningen worden voorzichtig uitgebeeld en aangeraakt door enigszins oppervlakkige handelingen; schuren, kussen, frotteren. Alsof de deur naar de liefde voor het eerst opengaat, maar er nog niemand naar binnen durft.

In eerste instantie stoorde ik mij hieraan. Ik hoopte op een kritische ontleding van liefde, maar nu was ik mijn laatste jaar op de HAVO aan het herleven. Maar in het nagesprek en met de tijd bedenk ik mij dat het puberale van het geheel misschien wel dé efficiëntste manier is om een liefdesverhaal tussen twee pubers te vertolken.

De hormonale voorzichtigheid waarmee sensualiteit wordt ontdekt, omkadert ook de gender-ervaringen binnen het stuk. In Romeo \ Julia speelt iedereen iedereen. Het rouleren van rollen wordt effectief duidelijk gemaakt door steeds meer spelers te laten reageren wanneer er ‘Romeo’ wordt geroepen, en wordt consequent ingezet.

In dit genderloze universum mogen de jonge personages zich aangetrokken en verzwolgen voelen buiten de kaders van binariteit (alhoewel je Montague-Capulet ook als een binair stelsel zou kunnen ervaren). Een idyllische werkelijkheid en een enigszins helende kijkervaring. Een ongenuanceerd optimisme dat hoop schept, maar weinig begrip.

Seksualiteit, hedonisme, en genderloosheid lijken in Romeo \ Julia te zijn ingezet als protest tegen traditionele idealen (wellicht binnen klassiek theater, wellicht binnen de manier waarop de maatschappij jonge liefde ziet). Maar wanneer de rijke taal van Shakespeare niet wordt ingezet om ze te contextualiseren of nuanceren, veranderen bevrijdende ideologieën in provocerende rode doeken voor ouders en docenten Engels.

Of het het allermooiste was wat een mens mag meemaken weet ik niet, maar liefde zat er zeker in.