Vanaf het begin van Ring lijkt de spiegeltent waarin de voorstelling zich afspeelt gemaakt voor deze show. Het publiek op festival Noorderzon zit rond de cirkelvormige dansvloer, waar acht dansers zich voortdurend in een kring bewegen. De voorstelling van de Finse choreograaf Jenna Jalonen is het mooist wanneer de performers oneindig met elkaar verbonden lijken door die vorm. Minder geslaagd zijn de momenten waarop kritiek op het individualisme de overhand neemt.

De tent roept een tijd op waarin vermaak op zulke plekken te vinden was in plaats van in theaters. Een tijd van volksdansen, waar veel bewegingen van de dansers op geïnspireerd lijken, zoals snel voetenwerk, hupjes, geneurie, gestamp en handen die in elkaar grijpen om rondjes te draaien.

Dit lijken vooral westerse folkloristische referenties te zijn, al zijn later ook andere invloeden te ontwaren, zoals een Koerdische dans waarbij de groep in een halve cirkel de armen om elkaars schouders heen slaat en met de voeten naar voor en achter stapt. Deze pasjes vloeien weer naadloos over in hoog opgeworpen benen die doen denken aan de in Frankrijk ontstane can can.

De elektronische muziek (live gespeeld door Siblicity TOTIM Records) kent lange tijd mysterieuze en slepende tonen, met wat niet te plaatsen tikjes of kraakjes op de achtergrond. Met de intrede van een beat die steeds overweldigender wordt, beginnen de dansers de kring langzaamaan te verlaten en maken zich los van de dwingende cirkelvorm. De clubmuziek maakt hun lichamen losser, heupen beginnen te bewegen en met dichte ogen gaan ze op in de pompende cadans.

Na de zinderende, in vervoering brengende climax volgt er een sequentie waarin alles lijkt in te storten. De muziek dreunt nog wel, maar klinkt alsof we onder water zijn. Die beklemming gaat gepaard met tragere bewegingen en het uiteenvallen van de symbiose. Het voelt als dat ene ontnuchterende moment dat de xtc plots uitgewerkt raakt en de betovering wegvalt, terwijl je je wel nog tussen de feestende massa begeeft.

Een koud bad
Deze plotselinge verandering is wellicht zo bedoeld, maar voelt te zeer aan als een koud bad; het maakt de dans zodanig afstandelijk dat er weinig magie meer overblijft tussen de performers en het publiek. De fascinatie voor de dans sijpelt weg nu de acht dansers vooral individuen zijn die weliswaar dezelfde ruimte en bewegingsdiscours delen, maar niet meer samenvallen zoals in het eerste deel.

De contemporaine taal die in de lichamen van de dansers treedt, versterkt de afstandelijkheid. Ze bewegen zich nu vlak bij het publiek in plaats van dicht bij elkaar in het midden van de cirkelvormige zaal. Waar aanvankelijk gezamenlijkheid de boventoon voerde en ze hun blik richtten naar elkaar in de kring, zijn hun gezichten nu naar ons gewend en draait het om het performen voor het publiek.

Het is alsof wij camera’s zijn die hun TikTok-dansjes vastleggen als ze met hun handen symbolen of emoji’s uitbeelden: twee vingers in de lucht als een peaceteken, beide handen voor de borst in een hartjesvorm, die breekt door de bovenste vier vingers van de handen uit elkaar te trekken.

Doordat de groep hierna niet meer zodanig samenvalt als voorheen en er vooral een kille kloof lijkt te zijn ontstaan, lijkt Jalonen de sociale cohesie van vroeger te verheerlijken. Maar collectivisme versus individualisme is een aloude dichotomie waar de choreograaf weinig vernieuwends aan toe te voegen heeft.

Toch is de laatste scène mooi, als de dansers weer een kring vormen in het midden van de zaal. De muziek en de bewegingen doen denken aan die aan het begin, maar er heeft zich meer fysieke en mentale ruimte tussen de dansers in gewurmd. Een voor een kiezen ze vanuit die formatie voor een ander pad, een definitieve keuze voor het individu.

Foto’s: Daniel Domolky