Reflejo, reflectie in het Spaans, is een waanzinnig goed uitgevoerde solovoorstelling – de eerste – van Dahiana Candelo. In haar one woman show leidt ze ons als publiek met muzikale storytelling door een web van culturen, Colombiaanse muziek en de verbeelding van kunst. Ter inspiratie voor het identiteitsthema worden intrigerende verbindingen gelegd tussen het leven en werk van de Mexicaanse Frida Kahlo en Candelo’s zoektocht naar zichzelf. En met nuance plaatst ze deze inhoud in een groter kader van kleurisme. Laten we reflecteren.

Drie lange witte doeken hangen van plafond tot de grond. Candelo loopt op. Twee grote rode rozen in haar haar. De actrice draagt een simpele lichtbruine outfit en loopt op blote voeten. ‘Goedenavond’, zegt ze. Sommige toeschouwers reageren met eveneens een ‘goedenavond’. De voorstelling is begonnen.

‘De vrouw met een doorgetrokken wenkbrauw.’ Ze drapeert het witte doek dat in het midden hangt om zich heen als een Mexicaanse jurk. ‘Frida!’, roept Candelo. ‘Dat is haar naam.’ Ze noemt een aantal voorbeelden van hoe de wereld Frida Kahlo kent, maar weten mensen ook waarom ze mank liep? En wat haar bewoog om haar wereldberoemde zelfportretten te maken?

Candelo reflecteert op haar eigen identiteit als migrant uit Colombia, op herinneringen uit haar kindertijd in Latijns-Amerika, maar ook op haar jeugd in de Bijlmer dat haar vormde tot ‘multi-culti’-persoon. Ook draagt ze meer recente herinneringen aan van haar trainingsjaren op de toneelschool in Maastricht. De actrice komt aandoenlijk en tegelijkertijd heel krachtig over, onschuldig en ondeugend, openhartig en mysterieus.

Het is geen of of bij haar, het is en en. Zij is alles. Net als haar culturele en etnische identiteiten. Op toegankelijke wijze sandwicht ze vraagstukken over LGBTQIA+ en Nederlands privilege tussen de muzikale intermezzi en verhalen uit haar jeugd in weerspiegeling van het (artistieke) leven van Frida.

De afwisseling van Spaanse liedjes, onder begeleiding van gitarist Francisco Chaves, en de poëtische voordracht van haar verhaal is in goede balans. Het is een uitnodiging om met zachtheid naar serieuze, soms harde thematiek te kijken. Er kan zelfs gelachen worden. Om onszelf. Om elkaar.

Een buurmeisje uit Egypte dat telenovelas kijkt en een Turkse bovenbuurvrouw met de grootste schotel van het gebouw op haar balkon. Hiermee bouwt de theatermaakster een brug naar het ‘huidskleurvraagstuk’. Een zwarte buurvrouw uit haar jeugdjaren in de Bijlmer verzekert haar dat ze niet zwart is. ‘Ben ik dan één van die naamloze tinten tussen zwart en wit in?’, vraagt ze zich af. Later op reis door Colombia, wordt Candelo tot haar verbazing als gringa gezien. ‘Maar ik ben hier toch geboren? Dat maakt mij toch Colombiaanse?’

Kahlo had een Duitse vader van Hongaarse afkomst en een Mexicaanse mestiza moeder. Later, tijdens haar artistieke carrière, verkende Kahlo haar identiteit door haar afkomst te schilderen als binaire tegenstellingen: de koloniale Europese kant en de inheemse Mexicaanse kant.

Candelo gebruikt Frida’s leven als canvas om haar eigen leven tegen af te schetsen, om te ontdekken wie ze is, waar haar krachten liggen en wat ons als mensen aan elkaar verbindt. En zo zet Candelo haar decor ook in. De witte doeken worden als metaforisch canvas gebruikt ter verbeelding van een woning, van een stad, van een jurk. Simpel doch efficiënt.

Zo verbindt Candelo de elementen feilloos aan elkaar. Het lijkt er misschien even op dat Frida de leidraad is van deze voorstelling of Candelo’s persoonlijke verhaal, maar uiteindelijk gaat het over een grotere verbindende factor: wij, de mensen, de mensheid. Een reflectiemoment niet alleen voor haar, maar ook voor ons. Brava!

Foto: Annelies Verhelst