Elfjarigen zijn als priemgetallen: ze zijn geen kind meer, maar toch ook nog geen echte tieners. Niet langer indeelbaar bij hun ouders, maar nog te jong om al helemaal op eigen benen te staan. Acht jonge acteurs die in 2005 afstudeerden aan de Toneelacademie Maastricht hernemen elf jaar later speciaal voor Theater Aan Zee en Festival Boulevard hun succesvolle eindvoorstelling Priemgeval, waarvoor ze in de huid kruipen van elfjarigen. Een trip down memory lane dus, getriggerd door de 20ste verjaardag van TAZ (waar Artemis ooit centrale gast was) en door het te jonge overlijden van Artemis-regisseur Floor Huygen eerder dit jaar (zij inviteerde de studenten om de productie te maken).

Ook in 2016 is Priemgeval nog steeds een knaller van een productie, zo blijkt. Een emotionele en fysieke rollercoaster à la Pubers bestaan niet van Ontroerend Goed/Kopergietery, met als verschil dat hier niet de overgang tussen tiener en volwassene centraal staat, maar wel die tussen de lagere en de middelbare school. Een tijd waarin hormonen beginnen borrelen, vriendjes uit het blikveld verdwijnen omdat ze andere studies aanvatten en ouders geen beste vrienden meer zijn maar te mijden aliens. Het Nationale Toneel maakte met The Summer of ’96 recent ook zo’n ontroerende productie over dit scharniermoment in een mensenleven, dat in de hele coming of age-stroming in film, literatuur en theater toch wat onderbelicht blijft ten opzichte van de pubertijd.

De acteurs uit Priemgeval mogen dan ondertussen al thirtysomething zijn, ze kruipen nog steeds erg geloofwaardig in hun elfjarige badkostuumpjes. Het eerste tafereel speelt zich immers af in een zwembad, dé omgeving bij uitstek waar school, spelen en een eerste ontdekking van het andere geslacht samenkomen. Een slimme keuze van de makers, die erin slagen om enkel door een verliefde blik, een opgetrokken wenkbrauw of wat schel gekrijs een hele wereld aan onderlinge relaties te suggereren. Priemgeval opent als woordloze mime: perfect geritmeerd, met gevoel voor humor en een aanstekelijk spelplezier dat als zwembaddruppels tot in de zaal spat. Tot een van de meisjes vertelt dat ze naar Frankrijk moet verhuizen omdat haar ouders daar een camping hebben gekocht om te onthaasten, en zo de eerste barst in hun vriendschap-voor-eeuwig-en-altijd ontstaat…

In de daaropvolgende kinderdisco op een verjaardagsfeestje – een prelude op het eindejaarsbal dat ze zes jaar later elk apart op andere scholen zullen beleven – durven sommigen al hun moed bijeen te rapen om hun favoriete klasgenoot ten dans te vragen, wetende dat dit misschien wel hun laatste kans is. Al kan je het niet echt slowen noemen wat ze doen op nineties-songs van R. Kelly en Maria Carey, eerder ongemakkelijk schuifelen en de ander vooral veilig en ver van zich vandaan houden. Vertederend, en o zo herkenbaar. Wanneer de ouders van de jarige onverwacht vroeg terug thuis komen en ongeïnviteerd het feestje overnemen (gênant!), is het echter snel gedaan met de pret.

Lange tijd kom je ogen tekort om alle details in je op te nemen, zo ontzettend veel gebeurt er op de scène. De vinnige spelers, waaronder Jeroen De Man (De Warme Winkel), Joris Smit (Het Nationale Toneel), en Wanda Eyckerman en Roel Swanenberg (kinderenvandevilla), veranderen ook geregeld van personage, een vloeibare identiteit eigen aan de ontdekkingstocht van elfjarigen. Wanneer we aan het eind van het stuk een sprong in de tijd maken en op een reünie belanden (plots zijn de personages even oud als de acteurs nu) is hun vroegere kinderlijk enthousiasme plots ver te zoeken. Maar eens het laagje volwassenheidsbeschaving weg geschraapt is, blijkt hun inwendige elfjarige toch niet verloren te zijn. Een prettige vaststelling.

Priemgeval is een complexloze, genereuze voorstelling die recht naar het hart gaat. Vergelijk het met Boyhood. Door het geconcentreerde verstrijken van de tijd en alle emoties die bij het leven horen, kan je de waterlanders uiteindelijk niet meer bedwingen en schuifel je wak en wee naar buiten, tussen al die andere grote mensjes die zonet ook opnieuw de film van hun kindertijd hebben afgespeeld.

Foto: Rob Wolvenne