Polonium-210 is het gif dat de Russische dissident Alexander Litvinenko in 2006 vermoedelijk het leven kostte. Met deze voorstelling laat Dégradé zien hoe Rusland is vergiftigd door de duistere feiten van haar geschiedenis. Schijtzooi, dat is Rusland ‘al sinds Ivar de Verschrikkelijke tot Stalin’ – en er is geen reden aan te nemen dat dat snel zal veranderen. ‘Schijt op schijt op schijt.’
Dégradé begon in 2015 als side-track van David Geysen en Carl Beukman, naast hun werk voor de inmiddels opgeheven Toneelgroep de Appel. Met Dégradé leggen ze zich toe op beeldend geluidstheater. Een stijl die qua toneelbeelden doet denken aan het werk van Abattoir Fermé (vervreemdend, apocalyptisch, intens) en qua geluidsdecor aan groepen als Club Gewalt of Nineties Productions (vervreemdend, apocalyptisch, intens). De Dégradé-kern, waarvan Beukman op het achtertoneel de zeer onheilspellende soundscape verzorgt, is voor deze voorstelling aangevuld met actrice Ellen van Rossum en actrice/danseres Beaudil Elzenga.
Polonium 210 is onderdeel van Triptiek van de macht; een drieluik waarin het collectief drie grootmachten behandelt. Samen met de twee andere voorstellingen – België en Motel Detroit, respectievelijk over Europa en Amerika – is de voorstelling dit en volgend weekend te zien in de voormalige Appelloods in Scheveningen, die door het collectief is ingelijfd als nieuwe theaterbroedplaats.
De titel dekt behoorlijk de inhoud: als gif kruipt deze voorstelling onder je huid. De groep hanteert het idioom van een soort (Russische) koortsdroom, waarin ballonnen bepaald geen onschuld vertegenwoordigen en er nauwelijks ruimte is voor enige lucht. Associatief trekken beelden uit de voorstelling aan je voorbij. De stoïcijnse vrouw in uniform, een vermoedelijke spion die een geheime brief opeet – een brief die overigens van gruwelijke details doorspekt is – en een zeer confronterende sequentie waarin een naakt meisje een publieke vernedering ondergaat.
Binnen die duistere, verstikkende vorm is de voorstelling niet erg verrassend, per saldo wordt er een eenduidig beeld van Rusland geschetst waar niet heel kritisch op gereflecteerd wordt. Daardoor duurt de voorstelling ook net te lang. Bovendien blijft de voorstelling door die eenkennige, afstandelijke vorm als geheel wat te veel in zichzelf gekeerd. Polonium 210 is vooral geslaagd als verontrustende videoclip van een land dat aan elkaar hangt van praktijken die het daglicht slecht verdragen.
Foto: Leo van Velzen
‘Sinds jouw dood, praat ik elke dag tegen je’, zegt David Geysen tegen Beaudil Elzenga nadat ze haar laatste handelingen – van het instoppen van de kinderen tot het leggen van haar hoofd in oven – in detail heeft beschreven. Het is het begin van Sylvia & Ted; een gesprek van een uur tussen de twee wereldberoemde dichters Sylvia Plath en Ted Hughes over hun liefde en haar zelfmoord. (meer…)
