In De Zeven Hoofdzonden van Matzer worden grote zonden klein en persoonlijk ***
Op de grote Jheronimus Bosch-tentoonstelling eerder dit jaar was het drieluik Tuin der Lusten niet in Den Bosch te zien, maar nu komt er wel een theatraal-culinaire variant naar de stad van het Vlaamse gezelschap Laika. Verwacht geen moreskendans van naakte mannen rond de vrouwenpoel, of meerminnen, zeeridders en behaarde wilde vrouwen. Vooral de smaakpapillen worden gestreeld met hemelse en helse hapjes als zoete turf en boomworst van bast en zijn vruchten.
Laika, het theater der zinnen bij uitstek, heeft zich voor deze picknick-voorstelling laten inspireren door de Tuin der Lusten. Het publiek moet wachten voor de poort, waarop het buitenluik van de triptiek van Bosch lijkt nageschilderd. Een grijze cirkel met een hemelglobe, een platte aarde en daaronder zwart. Maar Laika heeft in het midden een boomstronk geplaatst. Die boom wordt ook ten tonele gevoerd als we op het open terrein met een roze aperitiefje (uit de roze fontein?) in de hand naar een tribune geloodst worden. We kijken uit op een grote truck met ‘Paradise Inc’ op het zeildoek. Deze firma zal ons zijn product aanbieden en ‘ons verblijden met een puur-natuur-evenement’. Die introductie mist de nodige schwung, maar dat zal later ruimschoots worden goed gemaakt door de lekkere hapjes en het inventieve gebruik van attributen.
Het zeildoek wordt weggetrokken en we krijgen een doek met het kale landschap van de Tuin der Lusten. Alleen de roze fonteinen zijn te zien, geen massa naakte mensen, geen gedrochten, monsters en wezentjes. Voor het doek staat het veelkoppige personeel van de evenementenfirma, uniform in beige-bruine overalls. (De spelersgroep wordt met lokale vrijwilligers aangevuld.) Alleen rechts, op het helleluik, is er een schildering van een rest van de eivormige romp van de boommens. De boom an sich lijkt de inspiratiebron voor Laika. De boom als levensboom, als de gever van voedsel voor de mens, als bron van alle natuur.
Het betonnen vlak wordt opgevuld met lappen kunstgras en met plastic zwembadjes en emmertjes wordt een fontein gebouwd. Speels en vernuftig zijn de vierkanten grasblokken die tot picnicktafeltjes en -bankjes worden uitgeklapt. De hele voorstelling zit vol met dergelijke visuele verrassingen in de aanrukkende installaties. Stellingen worden met ladders en winkelkarretjes opgebouwd, kabels worden gespannen en veranderen in plekken die het hellevuur, de vetmester, enzovoort uitbeelden. Uit de boom wordt een boompje geboren, dat via machinerieën kunstmatig groeit, en tot boomworst wordt verwerkt. Op bepaalde momenten kom je ogen tekort om dat hele proces te volgen. De voorstelling kent dan de nodige vaart, er komt spanning, je voelt dat er in dit opgefokt evenement iets gaat gebeuren, dat de natuur wraak zal nemen.
Het wordt een ecologische kritiek op de huidige amusements- en voedingsindustrie. De lekkere hapjes zorgen voor afleiding en plezier. Zeven gangen worden door het personeel geserveerd. Dat gaat van een bijzondere groene soep over eetbare aarde, van boomworsten tot helse saté en zoete turf. Er zit ook ‘pens’ bij. Pens is een Vlaams woord voor worst. Bloedworst heet zwarte pens. Je hebt ook witte pens. Laika presenteert Pens Paradise. Dat klinkt heel vleselijk, maar alle hapjes zijn vegetarisch, op het veganistische af. En bijzonder lekker. Hemels genot, dat alles doet vergeten. Het toetje verzoet de dramatische helse afloop. Tuin der Lusten wordt in de kunstwetenschappen geïnterpreteerd als een vals paradijs, en dat creëert de firma Paradise ook, maar de spijzen zijn gewoon écht hemels.
foto: Kathleen Michiels