Als vier theatermakers in 2020 uit Istanbul ruim 1000 km naar het oosten in Diyarbakır neerstrijken om met plaatselijke theatermakers een workshop te doen, blijkt dat er wederzijds veel onbegrip heerst. Fatih Gençkal neemt hierop het initiatief om met een Koerdische collega, Mustafa Zeren, uit die stad een voorstelling te maken. (meer…)
Haar bewegingen zijn klein aangezet, niet meer dan zachte tikjes met haar hoofd. Er komt een handbeweging bij, een schouder schokt, een voet wordt naar voren geschopt. Hoe klein ook, toch is het vanaf haar opkomst meteen duidelijk: dit meisje is een gabber. Ze draagt een Lonsdale trainingsjack, zwarte skinny jeans, Nike Air Max en strakke paardenstaart, de onmiskenbare tekens van een subcultuur.
Choreograaf en performancekunstenaar Lisa Vereertbrugghen (België) onderzoekt in The performance formerly known as performance or camouflaging Kelly de constructie van identiteit. Het is haar eerste productie als associate artist bij Het Veem Theater. Niet geheel toevallig koos ze voor de gabber, een sociale groep die zich behalve met kleding en haardracht immers ook met een specifieke choreografie en muziek identificeert. In een volledig witte ruimte, enkel gevuld met drie zwarte speakers, danst een meisje op stampende hardcore. Ze gaat af, een nieuw meisje komt op en de scène herhaalt zich, tot tweemaal toe.
Tot er zeven vrijwel identieke gabbers de vloer op lopen en zich een herkenbare, alledaagse choreografie ontwikkelt. De meisjes doen elkaar na, sluiten anderen buiten en vormen groepjes door gelijkgestemden te zoeken, iemand die ook een veter strikt of haar jasje ophangt. Het is een proces van camouflage, laat Vereertbrugghen zien. Voortdurend bewegen we ons in een ruimte met anderen, die we nabootsen, aantrekken of afstoten. Door ons net zo te kleden of te gedragen als bepaalde anderen creëren we onze identiteit. Dan dimt het licht en verworden de dames tot zeven identieke hakkende gabbers. Een portret van individuen in een subcultuur: allemaal net een beetje anders, maar toch vooral heel erg hetzelfde. Veilig, herkenbaar, niet alleen.
Vereertbrugghen, in 2013 afgestudeerd aan de School voor Nieuwe Dans Ontwikkeling in Amsterdam, toont een herkenbaar proces: op een gemiddeld schoolplein gaat het immers niet anders. Ze komt echter niet verder dan een eerste aanzet voor onderzoek naar sociale constructies. Het blijft bij tonen en blootleggen; interessant, maar eendimensionaal, waardoor The performance formerly known as… als op zichzelf staande voorstelling te mager blijft. Mooi gegeven is haar opmerking na afloop: dit is pas deel een van de performance, deel twee begint bij de borrel. En zie daar: groepjes vormen zich, mensen spiegelen elkaars houding en gluren naar een ander. De constructie van identiteit als ongoing process.
(Publiciteitsbeeld The performance formerly known as performance or camouflaging Kelly: Opel Kadett Dazzle Art Car, door Patricia Van Lubeck)