Papa is het coming-of-age verhaal van een jonge meid die haar vader met andere ogen ziet op het moment dat ze volwassen wordt. Sterresoet van Schooten schreef zelf de tekst en regisseerde. Haar verhaal krijgt een verrassend perspectief dankzij de keuze voor een mannelijke hoofdrolspeler.

Papa begint met een beeld; een dunne lichtstreep schijnt over het toneel. Op de achtergrond het doffe geluid van een saxofoon. Een man komt op, in zijn hand een stoel. Hij nestelt zich op de stoel en begint zijn relaas, dat aanvankelijk nog oppervlakkig is. Na een paar onzinnigheden krijgt het verhaal een persoonlijke wending en vertelt de man hoe hij vroeger op de schouder van zijn vader zat.

De tekst van Van Schooten, die afstudeert aan de Toneelacademie Maastricht (regie), is fragmentarisch; steeds verspringen de tijd en het onderwerp. Niet alleen de herinneringen aan de vader worden opgehaald, ook de moeder passeert de revue. Het geestige aan Van Schootens uitgangspunt is dat ze voor de monoloog een mannelijke acteur heeft gecast en zo in haar tekst van perspectief kan wisselen. ‘Ze was voor de eerste keer ongesteld geworden’, fluistert acteur Roderick Bredenoord onverwacht in een intiem moment met het publiek. Meestal spreekt het meisje, maar soms ook de vader. En wie de programmatekst niet las is echt in verwarring, want er is een jongeman aan het woord. Die ingreep maakt de monoloog, vooral voor de onwetende, levendig en gelaagd.

De regie van Van Schooten is sober en het toneelbeeld kaal. Bredenoord heeft alleen een malle zonnebril om mee te spelen en wipt voortdurend op van zijn stoel om vervolgens een paar stappen te nemen en zich direct tot het publiek te richten. Dat herhaalt hij zo dikwijls dat zijn gedrag gemakkelijk refereert aan een rusteloze, puberende teenager. In die leeftijdsfase lijkt de dochter te zitten. Ze zet zich af. Ook al is haar vader de beste saxofonist en de tofste man van de wereld!

Langzaam komt de stoel dichter bij de publiekstribune. Muziek breekt de monoloog van Bredenoord regelmatig. Maar op een gegeven moment negeert de technicus het signaal van de speler om een nummer van Prince (vaders favoriet) te stoppen en zo belanden we in het meest hilarisch moment van Papa. Bredenoord – dochter en tegelijk vader – gaat wachtend op het einde van het nummer helemaal uit zijn dak in een danssolo. Het is het keerpunt van de monoloog, die tegen het eind nog een onverwachte wending krijgt.

Terwijl Bredenoord zijn sweater uittrekt en een T-shirt met tekening verschijnt, komt een meisje tevoorschijn. Het is wat onverwacht, maar het is wel een keuze die ontroert. De twee generaties wisselen elkaar af. De man verdwijnt en het meisje leest een brief voor aan haar vader. We horen nog even het saxofoonmuziekje van het begin, dan is van Schootens verhaal rond. Papa is zonder meer een vertederende voorstelling. Hoewel Van Schootens tekst nog aan diepgang kan winnen, laat de regisseuse wel degelijk zien hoe met kleine ingrepen grote gevoelens vorm krijgen.

Foto: Bart Rademakers.