Natuurlijk zijn de aanslagen in Parijs dramatisch, zegt Jeroen Leenders, maar het echte probleem is dat iedereen er daarna een mening over heeft en dat al die meningen nergens op gebaseerd zijn. Dat leidt tot veel hypocrisie, waarbij we ook uit het oog verliezen dat er elke dag wel ergens aanslagen plaatsvinden. ‘In Bagdad noemen ze dit gewoon een rustige woensdag.’

Er is moed voor nodig om een week na de spraakmakende terreuraanslagen in Parijs al cynische grappen over die gebeurtenissen te maken. De Vlaamse comedian Jeroen Leenders durft het aan, en hij treft precies de juiste toon. Wat hij zegt zou misschien als smakeloos ervaren kunnen worden, maar door de manier waarop hij zijn verhaal opbouwt en de vragen die hij stelt, lukt het hem om een kritisch en nuchter perspectief te bieden op een debat dat door emoties gedomineerd wordt. Hierdoor komt hij er zelfs mee weg om zijn kritiek tot in het absurde door te voeren. Waarom vinden we het überhaupt erg dat er mensen doodgaan bij aanslagen, vraagt hij. Als een vliegtuig getroffen wordt door een bomaanslag, moeten we genieten van de weg naar beneden: ‘Dit is veel spannender dan de Winter Efteling!’

Leenders won in 2010 het Leids Cabaret Festival en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een geroutineerd verteller, die zijn grappen zorgvuldig opbouwt en goed timet. Leenders combineert zijn nuchtere, cynische kijk op het leven met een grote fantasie en dat levert grappige en spannende momenten op. Het is ongemakkelijk om naar te kijken, maar daardoor des te interessanter. Bovendien creëert hij met zijn verhalen een gelaagd personage. We weten nooit helemaal zeker wat Leenders drijft en of hij meent wat hij zegt. Is hij nou serieus als hij zegt dat we de dood zouden moeten omarmen?

Helaas zakt de spanning in de tweede helft van de voorstelling weg. Dat komt doordat de ongemakkelijke grappen over de actualiteit hier plaatsmaken voor platte grappen over vrouwen en seks. Daarmee put Leenders uit een al te bekend repertoire van grappen over de tekortkomingen van vrouwen. Alle clichés komen voorbij: vrouwen vertellen oeverloze verhalen waar wij ons al mannen niet op kunnen concentreren, ze zeuren voortdurend aan ons hoofd en als ze ’s nachts een geluidje horen sturen ze ons het bed uit omdat ze denken dat er inbrekers in huis zijn.

Het ontbreken van een goede spanningsboog heeft ook te maken met de structuur van de voorstelling. Leenders is een echte stand-up comedian, die een reeks losse grappen vertelt die vooral bij elkaar gehouden worden door het personage dat die grappen vertelt. Omdat dat personage nu in de tweede helft zijn gelaagdheid verliest, slaagt Leenders er niet in om anderhalf uur lang de spanning vast te houden.

Foto: Tom Bertels