We komen de maatschappelijk betrokken meningen van Dolf Jansen op alle mogelijke manieren tegen: als presentator op radio (onovertroffen scherp en ad rem bij Spijkers met Koppen) en tv (Deze week in de reclame), als fanatieke X’er, als columnist op vele plekken, en natuurlijk sinds eind jaren tachtig op het podium. In 1988 deed hij samen met Lebbis zijn eerste oudejaarsconference en het enthousiasme lijkt nog steeds niet getemperd. De marathonloper is ook een bevlogen sociaal denkende sprinter.

Vorig jaar kwamen Lebbis & Jansen weer een keer bij elkaar voor een oudejaarsvoorstelling, en dat werkte uitstekend. Het leverde veel introspectie en vuurwerk op. Nu staat Jansen er weer in zijn eentje, en een beetje heimwee naar vorig jaar borrelt wel op. Aan energie nog steeds geen gebrek, maar de methode Jansen begint wel wat slijtageplekken te vertonen.

Jansen volgt de politiek op de voet. Den Haag is al decennialang de belangrijkste bron van zijn materiaal. Maar er is de afgelopen tijd wel iets opmerkelijks gebeurd en dat wordt aan het begin van de show aangestipt: vroeger hielden de politici zich bezig met de politiek en de comedians namen de satire voor hun rekening. Met andere woorden: is er nog wel eer te behalen aan het vak van politiek-maatschappelijke cabaretier als de politici zich meestal onbedoeld ook als comedians gaan gedragen?

Dolf Jansen heeft een A4’tje met quotes van BBB-leider Caroline van der Plas bij zich. Die worden vrijwel zonder commentaar voorgelezen en dat levert veel gelach op. Maar het is toch vooral lachwekkend bedroevend, omdat de opmerkingen vaak inconsequent of niet ter zake doend zijn.

En het wordt natuurlijk helemaal ridicuul als Geert Wilders, de leider van de partij zonder leden en met 36 volgzame Kamerleden, het in zijn hoofd haalt om de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema autocratisch te noemen. Als Jansen grappen maakt over de uitglijders van politici, en natuurlijk is ook Marjolein Faber (‘kruising tussen de weduwe Rost van Tonningen en Greet Hofmans’) met haar niet meer te tellen onzinnige opmerkingen, een lekker doelwit, dan hebben die grappen al vaak de ronde gedaan op sociale media. Dus deels loopt Jansen achter de humorfeiten aan.

Ook zijn tweede pijler is niet meer zo stevig. Jansen heeft er de afgelopen jaren de gewoonte van gemaakt om ‘het gesprek aan te gaan met het publiek’. Dus werpt hij nu vragen op als ‘wat doen we met de wolf, het erotisch centrum in Amsterdam en de naaktslakken?’ Zo nu en dan komt er een gevatte kreet uit de zaal, maar een echt gesprek is het natuurlijk niet, want daar leent een cabaretzaal zich nauwelijks voor.

Er valt nog meer dan genoeg te genieten bij Dolf Jansen. Voordat Pieter Derks aan zijn jaarsluiting begint, is het de moeite waard om op 31 december Jansen om 20.00 uur te bekijken via zijn site. Hij  houdt een mooi betoog over eigen verantwoordelijkheid, hij kan meesterlijk improviseren en doet rechtse comedians voor hoe je een sterke rechts raciale comedy-monoloog kunt houden.

Jansen is op zijn best als hij Sifan Hassan verbindt met dat nare voorstel van VVD-Kamerlid Bente Becker om de normen en waarden van Nederlanders met een migratieachtergrond te onderzoeken. Zijn stuk over seksuele voorlichting op school en de akelige weerstand daartegen knijpt je bijna de keel dicht.

Jansen heeft nog steeds een hoop te vertellen, maar wat schaven aan de vorm kan geen kwaad.

Foto: Tom Cornelissen