Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door een van de deelnemers van het traject, Dionne Gillis.

In Om te verwijderen ontmoeten we maker/performer Jessie Holtkamp in haar vertolking van het personage Loes. 

Een leeg toneel, op het witte achterdoek een video van water dat op de rotsen breekt. Vooraan op het toneel liggen kranten op de grond en rechts staat een stoel. Een vrouw betreedt haastig de ruimte, ze is duidelijk laat.

Op het eerste gezicht komt deze Loes op me over als een simpele ziel, ze is niet de snuggerste, maar met haar naïeve hyper-positiviteit doet ze verrassend wijze uitspraken. Ze probeert zich van haar beste kant te laten zien, want ze komt solliciteren. Loes wil namelijk ‘psychiatrisch gestoorden’ helpen.

Ondanks dat ze een officiële kwalificatie mist, vindt ze zichzelf uiterst gekwalificeerd, want ze heeft de goedheid in zich en dan kan je mensen helpen. Met deze uitspraak die steeds terugkomt vergelijkt Loes zich met Jezus, want Jezus had de goedheid in zich en kon mensen genezen, zelfs zonder diploma.

Ze komt niet het meest verzorgd over. Waarom wordt me duidelijk wanneer ze zich op en onder de kranten positioneert: ze is dakloos. Voor wie het volgens Loes overduidelijke nog niet duidelijk was, benoemt ze het beestje nog even bij de naam.

Je kan je voorstellen dat het leven als dakloze niet makkelijk is en dat het moeilijk is dingen van een positieve kant te bekijken. Toch staat Loes positief in het leven en heeft ze besloten dat ze met haar eigen instabiele achtergrond juist de aangewezen persoon is om anderen te helpen. Want wie kan beter helpen dan iemand die zelf kan weten hoe het is? Wie kan je beter van je slaapproblemen afhelpen dan iemand die dag in dag uit in een onveilige situatie zichzelf in slaap moet zien te krijgen?

Ondanks dat Loes solliciteert voor een positie in de zorg en hiermee zorg aanbiedt, krijg ik juist het gevoel dat het Loes is die hulp nodig heeft. Ze vertelt ons over de moeilijkheden waar zij als dakloze mee te kampen heeft, de onveilige situaties waarin ze zich bevindt. In de manier waarop ze deze moeilijkheden gebruikt om zichzelf aan het publiek of de sollicitatie-interviewer aan te prijzen of te verkopen, denk ik een hulpvraag te horen.

Ik ervaar dat het voor Loes makkelijker is om hulp te bieden dan erom te vragen. Hulp vragen betekent erkennen dat je er zelf niet uitkomt en dat is nooit gemakkelijk. Door de aandacht op een ander de leggen hoeft ze haar eigen problemen niet onder ogen te komen.

Holtkamp zet een interessant personage neer. Een vrouw die vanuit de maatschappij als dom of mislukt bestempeld wordt, krijgt hier een stem en dit blijkt er een met verborgen wijsheid. Met deze performance geeft ze een stem aan een groep waarnaar niet vaak geluisterd wordt, wat niet betekent dat ze ook minder te zeggen hebben.

In het neerzetten van het personage Loes heb ik deze stem mogen ervaren. Inhoudelijk zit er gelaagdheid, maar in het spel blijft het enigszins eentonig. Holtkamp kiest voor een grote speelstijl, waardoor ik afstand voel. Ik zou haar meer nuance, kwetsbaarheid en afwisseling gunnen. Om Loes wat minder als cliché en iets meer als mens te kunnen ervaren.

Foto: