Na haar formidabele oudejaarsconference in 2016, waarvoor Claudia de Breij zich tot over haar oren in het nieuws had ondergedompeld, leek het haar wel een goed idee om een tijdje de deuren en de gordijnen te sluiten. Even los van psychopaten als Trump, Kim Jong-un, Poetin en die vreselijke brillenreclame met René Froger. Alleen maar een tijdje pianospelen, Netflix kijken – het meest onzichtbare VVD Tweede Kamerlid Ybeltje Berckmoes is daar ten slotte ook gelukkig van geworden – en de boekenachterstand inhalen.

In het openingslied van haar show #Nu zingt zij: ‘Buiten waait een wilde wind / Laat het maar waaien, ik blijf binnen / Ik kom wel weer naar buiten als het over is.’

Maar De Breij, een van de meest geëngageerde cabaretiers van dit moment, is er de persoon niet naar om zich van de wereld af te wenden. En zeker niet nadat ze een biografie van Gandhi had gelezen. Vooral het moment waarop de chic in Engeland gesettelde advocaat zich tot geweldloze rebel ontpopte, intrigeerde haar. Tijdens een klus in Zuid-Afrika wordt Gandhi de trein uitgegooid, omdat hij als Indiër niet eerste klas mag reizen. Hij verrekt het aanvankelijk om op te staan als de witte conducteur hem naar de derde klas verwijst.

De Breij besefte dat je dus ook in opstand kunt komen door te blijven zitten. En daarmee bedoelt zij niet dat zij zich heeft bekeerd tot het leunstoelactivisme dat niet verder gaat dan het liken van enthousiaste wereldverbeteraars, maar dat zij bewust op zoek gaat naar de harmonie in de samenleving. Zoals ook haar begeleidingsband van de oudejaarsconference bestond uit man, vrouw, hetero, homo, islamiet en ongelovige.

Vervolgens vlecht De Breij de ideeën van Gandhi door verhalen over het voorbijtrekken van de fanfare in het dorp van haar jeugd, het enthousiasme in het golfslagbad, de godsdiensttolerantie van Willem van Oranje, een safari in Zuid Afrika met het hele gezin, opiniepeiler Maurice de Hond die niet meer gaat stemmen, het onzinnige geleuter van Sybrand Buma over de joods-christelijke wortels in Nederland en het EO-programma Het Familiediner. En zo ontstaat een boeiend, ontroerend, soms zeer grappig en muzikaal (ja, wat een topband heeft ze bij zich) betoog met als simpele kern: ‘Ga voor elkaar, ga voor de muziek, en dus: ga voor de harmonie.’

En dan vergeten we even dat het een beetje geschiedvervalsing is om Nelson Mandela, het hoofd van het gewapend verzet in Zuid-Afrika, als erfgenaam van Gandhi te zien, en we worden ook wel een beetje moe als weer ten onrechte wordt gezegd dat er in de huidige geschiedenisboekjes op de middelbare school geen aandacht wordt geschonken aan ons slavenverleden. En we zijn al bijna vergeten dat we het stuk over genderneutraal Nederland inmiddels al bij zeven andere cabaretiers hebben gehoord. Ja, al die zaken vallen in het niet bij wat Claudia de Breij heeft te vertellen, hoe oprecht betrokken zij is, hoe zorgvuldig zij met de taal omgaat en hoe zij je in de ziel weet te raken.

Foto: Hans Peter van Velthoven