Negen jaar en twaalf delen heeft het Karlijn Kistemaker gekost om een theatrale vertaling te maken van het boek Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel Garcia Márquez. Met een imposante long take als afsluitend drieluik heeft Kistemaker haar artistieke zoektocht tot een prachtig einde gebracht.
(meer…)
Onverdroten trekt Karlijn Kistemaker voort. Na de prachtige proloog-in-drie-delen is ze nu toegekomen aan het echte werk: theater maken van Honderd jaar eenzaamheid. Dat is haar levenswerk. En o wee wie haar daarbij in de weg staat. Kistemaker onderneemt namelijk een missie. En een kenmerk van een missie is nu eenmaal dat mensen bekeerd dienen te worden.
Bij bekeringsdrift kijk je niet op een slachtoffer meer of minder. Honderd jaar eenzaamheid is háár boek, het was háár oudoom Cees van den Broek die haar de vertaalroyalty’s heeft nagelaten. Hoe durft uitgeverij Meulenhoff het dan in het bolle hoofd te halen om een nieuwe vertaling te laten maken? Omdat er op de eerste pagina één woordje niet correct zou zijn?
Dus krijgt iedereen die bij die nieuwe uitgave (verschijningsdatum: mei 2017) betrokken is een weinig flatterende behandeling. Of het nu de directeur is of de toch gelauwerde vertaalster Mariolein Sabarte.
Tegelijkertijd is zo’n nieuwe vertaling natuurlijk een cadeautje. Door dit soort ontwikkelingen schrijft haar voorstellingencyclus zich als het ware vanzelf. Want dat is nog het meest opzienbarende aan deze Missie Márquez: hoe Kistemaker haar persoonlijke leven weet te verknopen met dat van het boek. Daartoe moet ze af en toe de werkelijkheid enigszins naar haar hand zetten maar dat doet ze op magisch-realistische wijze (pun intended).
In haar smeekbede aan Meulenhoff, eigenlijk een soort openbare biecht, zet ze haar argumenten nog maar eens op een rijtje. Dat het een soort heilige opdracht is die ze heeft. ‘Hier sta ik, ik kan niet anders.’ Het kan toch geen toeval zijn, die kastanjebomen zowel in haar geboortedorp als in Colombia. In haar wieg had ze het al begrepen: het lint dat ze zag was haar levenslijn.
Zoals Macondo, het fictieve dorp waar Honderd jaar eenzaamheid zich afspeelt, de ‘plaats van de spiegelingen’ wordt genoemd, zo is deze cyclus één groot spiegelpaleis. Maar het zijn spiegels waar je doorheen kan stappen om aan de andere kant een nieuwe wereld te ontdekken.
Het is een plek waar Kistemaker en haar spelers zich zeer thuis voelen. Die ene werkelijkheid is stierlijk vervelend dus, hup, pruikje op en we staan in de volgende. Moe van teveel tekst? Dan doen we toch een liedje! Zo schakelt Missie Márquez voortdurend tussen allerlei realiteiten en ondertussen worden er keurig per aflevering 54 pagina’s uit het boek behandeld.
Maar pas op als je Kistemaker per ongeluk in het echte leven tegenkomt. Je kunt maar zo een karikatuur van jezelf tegenkomen in een volgende aflevering. Want zoals ze zichzelf niet spaart zo spaart ze ook haar omgeving niet.
Alles in dienst van die heilige missie.
Foto: Knelis